TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası adına Antalya Şubesi tarafından düzenlenen "II.SMM SEMPOZYUMU", 10-11 Kasım 2007 tarihlerinde Antalya‘da, Club Hotel Sera toplantı salonunda 650 üyemizin katılımıyla gerçekleştirilmştir. Sempozyuma, belirlenen altı bildiri konu başlığının tümünü kapsayacak şekilde, toplam onyedi adet bildiri gönderilmiştir. Ayrıca sempozyumda, "SMM Hizmet Alanlarına EMO Birimlerinin Bakışı ve Uygulamalar" konulu bir de forum düzenlenmiştir.

Etkinlik yürütme kurulu; sempozyuma sunulan bildiriler ile sempozyum katılımcılarının oturumlarda ve forumda belirttikleri görüş ve önerilerini değerlendirerek oluşturduğu sonuç bildirgesini, kamuoyuna duyurulmasını  kararlaştırmıştır.  

Günümüzde bilim, teknoloji ve mühendislik uygulama alanlarındaki hızlı gelişim, üretim süreçlerinde varolan bileşenlerin kendilerini sürekli yenilemelerini ve geliştirmelerini zorunlu kılmaktadır. Bilindiği gibi, dünya bilim ve teknoloji alanında çok hızlı bir gelişim ve değişim süreci yaşamaktadır. Üretilen bilginin her 2-3 yılda ikiye katlandığı belirtilmektedir. Mesleğimizin toplumsal sorumlulukları oldukça fazladır. Mesleğin ve meslektaşın geliştirilmesi ve korunması, Serbest Müşavir Mühendislik (SMM) hizmetlerinin ülke, toplum ve halk çıkarları doğrultusunda verilmesi önemlidir. Ayrıca, mesleki bilgi birikimimizin ülkemizin kalkınması, sanayileşmesi ve demokratikleştirilmesi doğrultusunda harekete geçirilmesi gerekmektedir Meslek uygulama alanlarımız gerek tek tek bireylerin, gerekse toplumun günlük yaşamını, çevreyi, toplumun can ve mal güvenliğini doğrudan etkilemektedir. Dolayısıyla, herşeyden önce toplumsal  hizmet sunan bizlerin, bu hizmetleri verebilecek yeterli bilgi ve deneyime sahip olmak, mesleğimizde uzmanlaşmak zorunda olduğumuzu bilmemiz gerekmektedir.

Günlük yaşantımız, özellikle kent merkezlerinde ve sanayide, giderek çok katlı ve büyük hacimli yapılara taşınmaktadır. Kısaca "Akıllı Binalar" diye de adlandırılan bu yapılarda planlı, verimli, konforlu, sağlıklı, güvenli bir yaşamı sağlama görevi de SMM hizmetleri sunmakta olan üyelerimize düşmektedir. Bu durum SMM üyelerimizin önemini arttırırken, onların çağdaş bilgi ve teknolojiyi tanıyıp kullanabilme yeteneklerinin gelişmesini de gerekli kılmaktadır. SMM hizmetlerinin uygulama konularının ve buna bağlı olarak üyelerimizin çalışma alanlarının, gelişmiş ülkelere göre istenilen düzeyde olmadığı bilinmektedir. Bu tespit doğrultusunda, toplumsal gereksinimlerin kamu yararı esas alınarak gerçekleştirilmesi için SMM hizmetleri kapsamına giren çalışma alanlarının, çeşitlendirilerek arttırılması yönünde çalışmalar yapılmalıdır.  

Bilim ve teknolojinin hızla geliştiği günümüzde, yeni gelişme ve gereksinimlere bağlı olarak, tüm mesleki çalışma süreçlerinde, meslek içi eğitimi sürekli, etkin ve katılımcı bir anlayışla yaşama geçirmemiz gerekmektedir. Bu nedenle, TMMOB tarafından hazırlanan "Yetkili Mühendis Mimar ve Şehir Plancılarının Belirlenmesi ve Belgelendirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı"nın ivedilikle yasalaşması hayati önem arz etmektedir. Kanun tasarısının hedefi; hizmetin kişi ve toplum yararına verilmesi, yanlış uygulamaların önlenmesi, kalite ve güvenirliğin artırılmasıdır. SMM hizmetlerinin, alanında yeterli mesleki bilgi ve deneyime sahip olan üyelerce verilmesi, hizmetin verilme sürecinde hizmeti veren üyelerin, mesleki kurallar ve meslek etiği açısından tam olarak denetlenmesidir. Hizmeti veren üyelerin, bilginin hızla yenilenmesi gereksinimine uygun olarak, çağdaş teknikleri izleyebilmelerine yönelik sürekli mesleki eğitim sürecine tabi tutulmalarının sağlanmasıdır.

Ülkemizde mevcut deprem gerçeğinden hareketle, yapı denetimi konusunda örgütümüzün yetkisini kısıtlamaya hatta tamamen ortadan kaldırmaya yönelik yasal uygulamalara karşı mutlaka mücadele verilmelidir. Mevcut yasal mevzuatlarla düzenlenmiş bulunan yapı üretim ve denetim süreci, halen sağlıklı, güvenli ve çağdaş yapılar yapılmasını sağlamamaktadır. Planlama, tasarım, üretim ve denetim süreçlerinin yeniden düzenlenmesine ihtiyaç duyulmakta olup, meslek odalarının da sürece daha etkin katılımını sağlayacak yeni bir tasarım, üretim ve denetim süreci modelinin yaratılması gerekmektedir. 4708 Sayılı Yapı Denetim Kanunu ile 3194 Sayılı İmar Kanunu ve bağlı ikincil mevzuat, bu model esas alınarak yeniden düzenlenmelidir.

Özellikle 17 Ağustos depremi sonrası, meydana gelen can ve mal kaybının nedenlerinin büyük ölçüde yapı alanındaki rant mekanizması ve yolsuzluklar olduğu gerçeği, siyasi iktidar tarafından, mühendis ve mimarların mesleki yeterliliği tartışmalarının gündeme getirilmesiyle örtbas edilmeye çalışılmıştır. TMMOB içinde de bu anlayışa paralel olarak dile getirilen görüşler, Birliği devlet organlarına bağlama ve zararsız "Meslek Örgütlerine" dönüştürme hazırlığı gibi görünmektedir. Yapı denetiminin özelleştirilmesi uygulaması ise yeterlilik ve yetkinlik tartışmalarının tozu dumanı içinde adeta gözden kaçırılmaktadır. TMMOB‘nin bu konudaki tavrı; özelleştirmeci ve liberal politikaların karşısına kamusal denetimden yana argümanlarla çıkmak olmalıdır. Sessiz ve teslimiyetçi kabullenme yerine, kitlesini ve halkını da yanına alan dirençli ve direngen bir kimlikle karşı koymak olmalıdır.

Türkiye‘nin dünyada eşi benzeri görülmeyen bir teslimiyet ile 1995 yılında imzaladığı Dünya Ticaret Örgütü kapsamındaki Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS) ile mühendislik hizmetleri neredeyse tek taraflı bir şekilde uluslararası sermayeye yeni pazarlar olarak sunulmaktadır. Birçok AB ülkesi mühendislik hizmetlerinin serbest dolaşımına çekince ve özel hükümler koyarken ülkemiz anlaşmayı koşulsuz olarak imzalamıştır. Bir yandan da TBMM‘nin gündeminde bulunan "Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun" ile yabancı mühendislerden istenmesi zorunlu olan denklik belgesi kaldırılmakta, yabancı mühendis ve mimar istihdamında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile TMMOB‘nin görüş bildirmesi uygulamasına son verilmek istenmektedir. Özel sektörde olsun, kamuda olsun çeşitli baskılarla çalıştırılan meslektaşlarımızın görev tanımlarının hukuki güvenceye kavuşturulması; mesleki kimliğin korunması ve geliştirilmesi zorunluluktur. 

İşte bu noktada mesleklerimizi düzenleyici, birikim ve uygulamalarını geliştirici yönetmelik, mevzuat ve mesleki denetimlerimiz son derece önem taşımaktadır. Uygulanan politikaların ülkemiz ve mesleğimiz aleyhine olan temel çizgilerine karşı çıkmak ve bir mesleki yeterlilik ve yetkinlik düzeyi tutturmak, uluslararası tanınılırlık alanında adımlar atmak durumundayız. Meslektaşlarımızın emeğinin, birikiminin ve mesleklerinin korunması en başta gelen görevlerimiz arasında benimsenmelidir.

AB, Hizmetlerin Serbest Dolaşımı kapsamında, ülkemiz mühendis ve mimarlarına kendi ülkelerinde bu olanakları sunmaz iken, AB vatandaşı mühendis ve mimarlar, ülkemiz mühendis ve mimarlarından daha üstün bir konuma getirilmektedir. Yasa değişikliği ile akademik yeterlilik ile mesleki bilgi ve deneyim aranmadan yabancıların her işte çalışmalarının önü açılmakta, kalitesiz hizmetin kontrolsüz sunumuna olanak tanınmaktadır. Bu yasa, ülkemizde yeterli iş alanı bulamayan, işsizlik, sosyal güvence yokluğu, düşük ücret, uzmanlık alanı dışında çalışmak zorunda kalma v.b. sorunlarla yüz yüze olan mühendis ve mimarların sıkıntılarını daha da artıracak, yabancı sermaye ve yabancı mühendis ve mimarlar lehine bir düzenleme olacaktır.

Sempozyumumuz bu belirlemelerden hareketle aşağıdaki önerileri kamuoyunun dikkatine sunmaktadır.  

1-Meslek alanlarımızın düzenlenmesi ve geliştirilmesine yönelik gerekli çalışmalar ile girişimler yapılarak, eski ve eskiyen yönetmeliklerimizin, gelişen teknolojilere, mevzuat değişikliklerine uygun hale getirilmesi ve buna bağlı olarak çalışma alanlarımızın gelişmiş ülkelere göre istenilen düzeye çıkartılması sağlanmalıdır  

2-EMO tarafından elektrik mühendisliği alanında elde edilen yasal mevzuata yönelik mesleki  kazanımların elektronik, bilgisayar ve biyomedikal mühendisliği alanlarında da tesis edilmesi gerekmektedir  

3-Odamız tarafından MİSEM kapsamında elektrik mühendisliği alanında verilen çeşitli eğitimler gibi elektronik, bilgisayar ve biyomedikal mühendislikleri alanlarında da verilmesi gerekmektedir. Bu alanların tümünde, üyelerimizin meslek içi sürekli eğitimlerinin gerçekleştirilmesi, ilgi alanlarında yetkinliklerini gösterir belgelerinin geçerliliğinde, meslek içi eğitimlere katılımı esas alan ölçme ve değerlendirme sisteminin Odamızca kurulması ve işletilmesi gerekmektedir.  

4-SMM hizmetleri, kamusal ve serbest meslek faaliyeti olarak kabul edilmeli ve  SMM üyelerimiz mesleki faaliyetlerini "gerçek kişi"olarak vermelidir 

5-EMO‘nun tüm birimlerinde; En Az Ücret Yönetmeliği, Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliği, Teknik Uygulama Sorumluluğu (TUS) Uygulama Esasları Yönetmeliği, Tesisat Denetleme Yönetmeliği, Elektrik YG Tesisleri İşletme Sorumluluğu Yönetmeliği vb.yönetmeliklerin yürütülmesiyle, EMO adına verilen ölçüm raporlarının düzenlenmesinde, uygulama birlikteliğinin sağlanması gerekmektedir.

6-SMM üyelerimiz tarafından gerçekleştirilen hizmetlerin ve bu hizmetlerin gerçekleşmesinden doğan sorumlulukların toplumu, doğayı, çağımızı ve geleceğimizi doğrudan etkilediği tespitiyle; bu hizmetlerin tüm şube ve temsilciliklerimizde aynı standartta, etik, ahlak ve meslek ilkeleri doğrultusunda, haksız rekabeti önleyecek şekilde ülke genelinde etkin ve yaygın olarak gerçekleştirilmesi amacıyla mesleki denetim uygulamalarının düzenlenmesi sağlanmalıdır.

7-TMMOB Serbest Müşavirlik Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri ve Büro Tescil Belgesi Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde, yapı üretim sürecinde proje müellifi ve teknik uygulama sorumlusu olarak görev alan mimar, inşaat, makina ve elektrik mühendislerinin ortak mesleki denetim uygulamalarını (OMDU) gerçekleştirmesi ve Odalar arasında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Oda Yönetim Kurulu‘nca TMMOB nezdinde girişimlerde bulunulmalıdır. 

8-4708 Sayılı Yapı Denetim Kanunu‘nun sağlıklı, güvenli, yapı üretimine ilişkin sorunları çözemediği bir kez daha ortaya çıkmıştır. Bilim ve tekniğin gereklerine uygun, TMMOB‘ye bağlı ilgili meslek odalarının görüşleri alınarak hazırlanacak yeni bir Yapı Denetimi Kanunu ivedilikle TBMM gündemine  taşınmalıdır.

9-Odamız içerisinde yer alan elektrik,elektronik,bilgisayar ve biyomedikal mühendisliği hizmet alanlarında alt uzmanlık dallarının geliştirilip ön plana çıkartılarak, daha kaliteli hizmet sunumu verilmelidir.

10-YG Tesisleri İşletme Sorumluluğu konusunda Odamızın mecut uygulamasının geliştirilerek sürdürülmesi gerekmektedir. Sempozyuma, YG Tesisleri İşletme Sorumluluğu uygulamasına yönelik şubeler tarafından sunulan verilerinin, il bazında düzenlenerek yeniden oluşturulması için gerekli çalışmanın Oda Yönetim Kurulu tarafından yapılarak ,sonuçlarından örgütün bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.

11-Odamız içerisinde yer alan elektrik,elektronik,bilgisayar ve biyomedikal mühendisliği hizmet alanlarında sektörel durum tespiti yapılarak, ulusal ve uluslarası örgütlenmeler ile belgeleme sistemlerinin belirlenmesi ve bu konularla ilgili çalışma yapılarak,görüş oluşturulması gerekmektedir..

12-TBMM‘de bulunan "Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun" ile, Avrupa Birliği‘ne üye ülkelerden veya Bakanlar Kurulunca belirlenecek diğer ülkelerden gelecek yabancı mimar ve mühendislerin çalışma izinlerinin verilmesinde, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun ve 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanunun ilgili maddeleri devre dışı bırakılmaktadır. Böylelikle yabancı mühendislerden istenmesi zorunlu olan diploma denklik belgesi kaldırılmakta, yabancı mühendis ve mimar istihdamında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile TMMOB‘nin görüş bildirmesi uygulamasına son verilmek istenmektedir. Yasanın mevcut haliyle çıkmasının engellenmesi doğrultusunda, Oda Yönetim Kurulunca gerekli girişimlerin yapılması sağlanmalıdır.

 II. SMM SEMPOZYUMU YÜRÜTME KURULU