FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU [KANUN NUMARASI: 5846-KABUL TARİHİ: 5/12/1951-YAYIMLANDIĞI R. GAZETE: TARİH : 13/12/1951 SAYI : 7981]

          Kanun Numarası             : 5846

          Kabul Tarihi                    : 5/12/1951

          Yayımlandığı R.Gazete   : Tarih : 13/12/1951   Sayı : 7981

          Yayımlandığı Düstur       : Tertip : 3   Cilt: 33   Sayfa : 49

FÝKÝR VE SANAT ESERLERÝ KANUNU

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Fikir ve Sanat Eserleri

A) Tarif

MADDE 1- Bu kanuna göre eser; sahibinin hususiyetini taþýyan ve aþaðýdaki hükümler uyarýnca ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanat veya sinema eserleri sayýlan her nevi fikir ve sanat mahsulüdür.

B) Fikir ve sanat eserlerinin çeþitleri

I.ÝLÝM VE EDEBÝYAT ESERLERÝ

MADDE 2- Ýlim ve edebiyat eserleri þunlardýr:

1. Herhangi bir þekilde dil ve yazý ile ifade olunan eserler ve her bilim altýnda ifade edilen bilgisayar programlarý ve bir sonraki aþamada program sonucu doðurmasý koþuluyla bunlarýn hazýrlýk tasarýmlarý,

2. (Deðiþik: 2936-1.11.1983) Her nevi rakýslar, yazýlý koreografi eserleri, pandomimalar ve buna benzer sözsüz sahne eserleri.

3. Bedii vasfý bulunmayan her nevi teknik ve ilmi mahiyette fotoðraf eserleriyle, her nevi haritalar, planlar, projeler, krokiler, resimler, coðrafya ve topoðrafyaya ait maket ve benzerleri, her çeþit mimarlýk ve þehircilik tasarým ve projeleri, mimari maketler, endüstri, çevre ve sahne tasarým ve

projeleri.

Arayüzüne temel oluþturan düþünce ve ilkeleri de içine almak üzere, bir bilgisayar programýnýn herhangi bir öðesine temel oluþturan düþünce ve ilkeler eser sayýlmazlar.

II.MUSÝKÝ ESERLERÝ

MADDE 3- Musiki eserleri, her nevi sözlü ve sözsüz eserlerdir.

III. GÜZEL SANAT ESERLERÝ

MADDE 4- Güzel sanat eserleri, estetik deðere sahip olan;

1. Yaðlý ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazýlar ve tezhipler, kazýma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taþ, aðaç veya diðer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi, serigrafi,

2. Heykeller, kabartmalar ve oymalar,

3. Mimarlýk eserleri,

4. El iþleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatý ürünleri ile tekstil, moda tasarýmlarý,

5. Fotografik eserler ve slaytlar,

6. Grafik eserler,

7. Karikatür eserleri,

8. Her türlü tiplemelerdir.

Krokiler, resimler, maketler, tasarýmlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model ve resim olarak kullanýlmasý, düþünce ve sanat eserleri olmak sýfatlarýný etkilemez.

IV- SÝNEMA ESERLERÝ

MADDE 5- Sinema eserleri þunlardýr:

1. Sinema filmleri:

2. Üretici ve teknik mahiyette olan veya günlük olaylarý tespit eden filmler,

3. Her nevi ilmi, teknik veya bedii mahiyette projeksiyon diyapozitifleri,

Yukarýda zikredilen eserler film ve camdan baþka bir, madde üzerine tespit edilmiþ olsa da projeksiyonla gösterildiði takdirde sinema eserleri grubuna girer.

Sýrf beste, nutuk, konferans vesaireyi nakle yarayan filmler sinema eseri sayýlmaz.

C) ÝÞLENMELER

MADDE 6- Diðer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu esere nisbetle müstakil olmayan ve aþaðýda baþlýcalarý yazýlý fikir ve sanat mahsulleri iþlenmelidir.

1. Tercümeler;

2. Roman, hikaye, þiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayýlan nevilerden bir baþkasýna çevrilmesi.

3. Musiki, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin film haline sokulmasý veya filme alýnmaya ve radyo ve televizyon ile yayýma müsait bir þekle sokulmasý;

4. Musiki aranjman ve tertipleri;

5. Güzel sanat eserlerinin bir þekilden diðer þekillere sokulmasý;

6. Bir eser sahibinin bütün veya ayný cinsten olan eserlerinin külliyat haline konulmasý;

7. Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde seçme ve toplama eserler tertibi;

8. Henüz yayýmlanmamýþ olan bir eserin ilmi araþtýrma ve çalýþma neticesinde yayýmlanmaya elveriþli hale getirilmesi (ilmi bir araþtýrma ve çalýþma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler, bundan müstesnadýr.);

9. Baþkasýna ait bir eserin izah veya þerhi yahut kýsaltýlmasý,

10. Bir bilgisayar programýnýn uyarlanmasý, düzenlenmesi veya herhangi bir deðiþim yapýlmasý;

11. Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya çýkan veri tabanlarý (Ancak, burada saðlanan koruma, veri tabaný içinde bulunan veri ve materyalin korunmasý için geniþletilemez).

Ýþleyenin hususiyetini taþýyan iþlenmeler, bu kanuna göre eser sayýlýr.

Ç) ALENÝLEÞMÝÞ VE YAYIMLANMIÞ ESERLER

MADDE 7- Hak sahibinin rýzasýyla umuma arz edilen bir eser alenileþmiþ sayýlýr.

Bir eserin aslýndan çoðaltma ile elde edilen nüshalarý hak sahibinin rýzasýyla satýþa çýkarýlma veya daðýtýlma yahut diðer bir þekilde ticaret mevkiine konulma suretiyle umuma arz edilirse o eser yayýmlanmýþ sayýlýr.

5680 sayýlý Basýn Kanununun (3. maddesinin) 2. fýkrasý hükmü mahfuzdur.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

ESER SAHÝBÝ

A) TARÝF

I- GENEL OLARAK

MADDE 8- Bir eserin sahibi, onu meydana getirendir.

Aralarýndaki özel sözleþmeden veya iþin mahiyetinden aksi anlaþýlmadýkça, memur, hizmetli ve iþçilerin iþlerini görürken meydana getirdikleri eserlerin mali hak sahipleri bunlarý çalýþtýran veya tayin edenlerdir. Tüzel kiþilerin uzuvlarý hakkýnda da bu kural uygulanýr.

Bir iþlenmenin sahibi, asýl eser sahibinin haklarý mahfuz kalmak þartýyla, onu iþleyendir.

Bir eserin yapýmcýsý veya yayýmlayýcýsý, ancak eserin sahibi ile yapacaðý sözleþmeye göre mali haklarý kullanabilir.

Sinematografik eserlerde; yönetmen, özgün müzik bestecisi ve senaryo yazarý, eserin birlikte sahibidirler. Eserin birlikte sahipleri, mali haklarý, yapacaklarý bir sözleþmeyle ve uygun bir bedel karþýlýðýnda yapýmcýya devredebilirler.

Sinematografik eserin birlikte sahipleri mali haklarýný devrettikten sonra, aksine ya da özel bir hüküm bulunmadýðý takdirde yapýmcý tarafýndan eserin çoðaltýmýna, daðýtýmýna, kamuya arzýna, kablolu iletimine, televizyon ya da baþka araçlarla yayýnýna, alt yazý yazýlmasýna ya da dublajýna itiraz edemezler.

II- ESER SAHÝPLERÝNÝN BÝRDEN FAZLA OLUÞU

MADDE 9- Birden fazla kimselerin birlikte vücuda getirdikleri eserin kýsýmlara ayrýlmasý mümkünse, bunlardan her biri vücuda getirdiði kýsmýn sahibi sayýlýr.

Aksi kararlaþtýrýlmýþ olmadýkça, eseri birlikte vücuda getirenlerden her biri bütün eserin deðiþtirilmesi veya yayýmlanmasý için diðerlerinin iþtirakini isteyebilir. Diðer taraf muhik bir sebep olmaksýzýn iþtirak etmezse, mahkemece müsaade verilebilir. Ayný hüküm mali haklarýn kullanýlmasýnda da uygulanýr.

III- ESER SAHÝPLERÝ ARASINDAKÝ BÝRLÝK

MADDE 10- Birden fazla kimsenin iþtirakiyle vücuda getirilen eser ayrýlmaz bir bütün teþkil ediyorsa, eserin sahibi, onu vücuda getirilen eser ayrýlmaz bir bütün teþkil ediyorsa, eserin sahibi, onu vücuda getirenlerin birliðidir.

Birliðe adi þirket hakkýndaki hükümler uygulanýr. Eser sahiplerinden biri, birlikte yapýlacak bir muameleye muhik bir sebep olmaksýzýn müsaade etmezse, bu müsaade mahkemece verilebilir. Eser sahiplerinden her biri, birlik menfaatlerine tecavüz edildiði takdirde tek baþýna hareket edebilir.

Bir eserin vücuda getirilmesinde yapýlan teknik hizmetler veya teferruata ait yardýmlar, iþtirake esas teþkil etmez.

A. ESER SAHÝPLÝÐÝ HAKKINDA KARÝNELER

I-SAHÝBÝNÝN ADI BELÝRTÝLEN ESERLERDE

MADDE 11- Yayýmlanmýþ eser nüshalarýnda veya bir güzel sanat eserinin aslýnda, o eserin sahibi olarak adýný veya bunun yerine tanýnmýþ müstear adýný kullanan kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayýlýr.

Umumi yerlerde veya radyo-televizyon aracýlýðý ile verilen konferans ve temsillerde, mutad þekilde eser sahibi olarak tanýtýlan kimse, o eserin sahibi sayýlýr, meðer ki, birinci fýkradaki karine yoluyla diðer bir kimse eser sahibi sayýlsýn.

II. SAHÝBÝNÝN ADI BELÝRTÝLMEYEN ESERLERDE

MADDE 12- Yayýmlanmýþ olan bir eserin sahibi 11. maddeye göre belli olmadýkça, yayýmlayan ve o da belli deðilse çoðaltan eser sahibine ait hak ve salahiyetleri kendi namýna kullanabilir.

Bu salahiyetler, 11. maddenin 2. fýkrasýndaki karine ile eser sahibinin belli olmadýðý hallerde konferansý verene veya temsil icra ettirene aittir.

Bu maddeye göre salahiyetli kimselerle asýl hak sahipleri arasýndaki münasebetlere, aksi kararlaþtýrýlmamýþsa, adi vekalet hükümleri uygulanýr.
 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

FÝKRÝ HAKLAR

A) ESER SAHÝBÝNÝN HAKLARI

I- GENEL OLARAK

MADDE 13- Fikir ve sanat eserleri üzerinde sahiplerinin mali ve manevi menfaatleri bu kanun dairesinde himaye görür.

Eser sahibine tanýnan hak ve salahiyetler eserin bütününe ve parçalarýna þamildir.

II- MANEVÝ HAKLAR

1. UMUMA ARZ SALAHÝYETÝ

MADDE 14- Bir eserin umuma arz edilip edilmemesini, yayýmlanma zamanýný ve tarzýný münhasýran eser sahibi tayin eder. Bütünü veya esaslý bir kýsmý alenileþmemiþ olan, yahut ana hatlarý herhangi bir suretle henüz umuma tanýtýlmayan bir eserin muhtevasý hakkýnda ancak o eserin sahibi malumat verebilir.

Eserin umuma arz edilmesi veya yayýmlanma tarzý, sahibinin þeref ve itibarýný düþürecek mahiyette ise eser sahibi, baþkasýna salahiyet vermiþ olsa bile eserin gerek aslýnýn ve gerek iþlenmiþ þeklinin umuma tanýtýlmasýný veya yayýmlanmasýný men edebilir. Bu haktan sözleþme ile vazgeçme hükümsüzdür. Diðer tarafýn tazminat hakký mahfuzdur.

2. ADIN BELÝRTÝLMESÝ SALAHÝYETÝ

MADDE 15 Eseri, sahibinin adý veya müstear adý ile yahut adsýz olarak, umuma arz etme veya yayýmlama hususunda karar vermek salahiyeti münhasýran eser sahibine aittir.

Bir güzel sanat eserinden çoðaltma ile elde edilen kopyalarla bir iþlenmenin aslý veya çoðaltýlmýþ nüshalarý üzerinde asýl eser sahibinin ad veya alametinin, kararlaþtýrýlan veya adet olan þekilde belirtilmesi ve vücuda getirilen eserin bir kopya veya iþlenme olduðunun açýkça gösterilmesi þarttýr.

Bir eserin kimin tarafýndan vücuda getirildiði ihtilaflý ise, yahut herhangi bir kimse eserin sahibi olduðunu iddia etmekte ise, hakiki sahibi, hakkýnýn tespitini mahkemeden isteyebilir.

Eser niteliðindeki mimari yapýlarda, yazýlý istem üzerine eserin görülen bir yerine, eser sahibinin uygun göreceði malzeme ile silinmeyecek biçimde eser sahibinin adý yazýlýr.

3. ESERDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINI MENETMEK

MADDE 16- Eser sahibinin izni olmadýkça eserde veyahut eser sahibinin adýnda kýsaltmalar, ekleme ve baþka deðiþtirmeler yapýlamaz.

Kanunun veya eser sahibinin müsaadesiyle bir eseri iþleyen, umuma arz eden, çoðaltan, yayýmlayan, temsil eden veya baþka bir suretle yayan kimse; iþleme, çoðaltma, temsil veya yayým tekniði icabý zaruri görülen deðiþtirmeleri eser sahibinin hususi bir izni olmaksýzýn da yapabilir.

Eser sahibi kayýtsýz ve þartsýz olarak izin vermiþ olsa bile þeref veya itibarýný yahut eserinin mahiyet ve hususiyetlerini bozan her türlü deðiþtirmelere muhalefet hakkýný muhafaza eder. Bu haktan sözleþme ile vazgeçmek hükümsüzdür.

4. ESER SAHÝBÝNÝN ZÝLYED VE MALÝKE KARÞI HAKLARI

MADDE 17- Çoðaltma veya iþleme hakkýnýn sahibi bu haklarýn kullanýlmasý için gerekli olan nispete eserden faydalanmayý, aslýn zilyedinden talep edebilir. þu kadar ki, hak sahibi eserin kendisine tevdiini isteyemez.

Aslýn maliki, eser sahibi ile yapmýþ olduðu sözleþme þartlarýna göre eser üzerinde tasarruf edebilir. Ancak eseri bozamaz ve yok edemez ve eser sahibinin haklarýna zarar veremez.

Eserin tek ve özgün olmasý durumunda eser sahibi, kendisine ait tüm dönemleri kapsayan çalýþma ve sergilerde kullanmak amacýyla, koruma þartlarýný yerine getirerek iade edilmek üzere eseri isteyebilir.

5. HAKLARIN KULLANILMASI

a) GENEL OLARAK

MADDE 18- Mali haklarýn devamý süresi bitmiþ olsa da, eser sahibi gerçek kiþi ise yaþadýðý ve tüzelkiþi ise devam ettiði müddetçe 14, 15 ve 16. maddeler gereðince haiz olduðu haklarý kullanabilir. Mümeyyiz bulunan küçükler ve kýsýtlýlar bu haklarý kullanmada kanuni temsilcilerinin rýzasýna muhtaç deðildirler.

b) HAKLARI KULLANABÝLECEK KÝMSELER:

MADDE 19 Eser sahibi 14 ve 15. maddelerin birinci fýkralarýyla kendisine tanýnan salahiyetlerin kullanýþ tarzlarýný tespit etmemiþse yahut bu hususu herhangi bir kimseye býrakmamýþsa bu salahiyetlerin ölümünden sonra kullanýlmasý, vasiyeti tenfiz memuruna; bu tayin edilmemiþse sýrasýyla sað kalan eþi ile çocuklarýna ve mansup mirasçýlarýna, ana-babasýna, kardeþlerine aittir.

Eser sahibinin ölümünden sonra yukarýki fýkrada sayýlan kimseler eser sahibine 14, 15 ve 16. maddelerin üçüncü fýkralarýnda tanýnan haklarý, mali haklarýn devamý süresince ve herhalde eser sahibinin ölümünden itibaren 50 yýl içinde kendi namlarýna kullanabilirler.

Eser sahibi veya birinci ve ikinci fýkralara göre salahiyetli olanlar, salahiyetlerini kullanmazlarsa; eser sahibinden veya halefinden mali bir hak iktisap eden kimse meþru bir menfaati bulunduðunu ispat þartýyla, eser sahibine 14, 15 ve 16 maddelerin üçüncü fýkralarýnda tanýnan haklarý kendi namýna kullanabilir.

Salahiyetli kimseler birden fazla olup, müdahale hususunda birleþemezlerse; mahkeme, eser sahibinin muhtemel arzusuna en uygun bir þekilde basit yargýlama usulü ile ihtilafý halleder.

(Deðiþik son fýkra: 2936-1.11.1983)

18. madde ile yukarýdaki fýkralarda sayýlan salahiyetli kimselerden hiçbiri bulunmaz veya bulunup da salahiyetlerini kullanmazlarsa yahut ikinci fýkrada belirlenen süreler bitmiþse, eser memleketin kültürü bakýmýndan önemli görüldüðü takdirde, Kültür ve Turizm Bakanlýðý 14, 15, 16. maddelerin üçüncü fýkralarýnda eser sahibine tanýnan haklarý kendi namýna kullanabilir.

III- MALÝ HAKLAR

1-GENEL OLARAK

MADDE 20- (Deðiþik: 2936-1.11.1983) Henüz alenileþmemiþ bir eserden her ne þekil ve tarzda olursa olsun faydalanma hakký münhasýran eser sahibine aittir. Alenileþmiþ bir eserden eser sahibine münhasýran tanýnan faydalanma hakký, bu Kanunda mali hak olarak gösterilenlerden ibarettir. Mali haklar birbirine baðlý deðildir. Bunlardan birinin tasarrufu ve kullanýlmasý diðerine tesir etmez.

Eser sahibinin meslek birliðine üye olmasý halinde, yazýlý yetki belgesinde belirttiði eseri ve ona iliþkin mali haklarýnýn takibi, telif ücretlerinin tahsili, bu ücretlerin ve eserin daðýtýmý meslek birliði tarafýndan yapýlýr.

Yetki belgesiyle ilgili esas ve usuller, Kültür ve Turizm Bakanlýðý tarafýndan hazýrlanacak yönetmelikle belirlenir.(*)

Bir iþlenmenin sahibi, kendisine bu sýfatla tanýnan mali haklarý, iþleme hususunun serbest olduðu haller dýþýnda, asýl eser sahibinin müsaade ettiði nispette kullanabilir.

2. ÇEÞÝTLÝ

A) ÝÞLEME HAKKI

MADDE 21- Bir eserden, onu iþlemek suretiyle faydalanma hakký münhasýran eser sahibine aittir.

B) ÇOÐALTMA HAKKI

MADDE 22- Bir eserin aslýný veya iþlenmelerini kýsmen ya da tamamen çoðaltma hakký, münhasýran eser sahibine aittir.

Eserlerin aslýndan ikinci bir kopyasýnýn çýkarýlmasý ya da eserin iþaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarýna yarayan, bilinen ya da ileride geliþtirilecek olan her türlü araca kayýt edilmesi, her türlü ses ve müzik kayýtlarý ile mimarlýk eserlerine ait plan, proje ve krokilerin uygulanmasý da çoðaltma sayýlýr. Ayný kural, kabartma ve delikli kalýplar hakkýnda da geçerlidir.

Çoðaltma hakký, bilgisayar programýnýn geçici çoðaltýlmasýný gerektirdiði ölçüde, programýn yüklenmesi, görüntülenmesi, çalýþtýrýlmasý, iletilmesi ve depolanmasý fiillerini de kapsar.

C) YAYMA HAKKI

MADDE 23- Bir eseri, onun aslýndan veya iþlenmesinden çoðaltma ile elde edilmiþ nüshalarýný daðýtmak, kiralamak veya satýþa çýkarmak ya da herhangi bir biçimde ticaret konusu yapmak ve bu yoldan faydalanma hakký yalnýzca eser sahibinindir. Yurt dýþýnda çoðaltýlmýþ kopyalarýn yurt içine getirilmesi durumunda, eseri yayma ve faydalanma hakký eser sahibinindir. Kendi izni olmadan yapýlan nüshalarýn ithalini yasaklama hakký münhasýran eser sahibine aittir.

Belirli nüshalarýn hak sahibinin yayma hakkýný kullanmasý sonucu mülkiyeti devredilerek ülke sýnýrlarý içinde ilk satýþý ya da daðýtýmý yapýldýktan sonra bunlarýn yeniden satýþý ya da kiralanmasý biçiminde yayýmý, kiralama ve kamuya ödünç verme hakký saklý kalmak þartýyla, eser sahibine tanýnan yayma hakkýný ihlal etmez.

Ç) TEMSÝL HAKKI

MADDE 24- Bir eserden, onun asýl veya iþlenmelerinin doðrudan doðruya yahut iþaret, ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallelerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakký münhasýran eser sahibine aittir.

Temsilin umuma arz edilmek üzere vuku bulduðu mahalden baþka bir yere herhangi bir teknik vasýta ile nakli de eser sahibine aittir.

(Ek fýkra: 2936-1.11.1983)

Temsil hakký; eser sahibinin veya meslek birliðine üye olmasý halinde, yetki belgesinde belirttiði yetkiler çerçevesinde meslek birliðinin yazýlý izni olmadan, diðer gerçek ve tüzel kiþilerce kullanýlamaz. Ancak, 33. ve 43. maddelerdeki hükümler saklýdýr.

B. RADYO ÝLE YAYIM HAKKI

MADDE 25- Bir eserden, onun asýl veya iþlenmelerini radyo ve buna benzeyen ve iþaret, ses yahut resim nakline yarayan diðer teknik tesislerle yaymak; böylece yayýlan eserleri diðer bir radyo teþekkülünden nakle alarak ister telli, ister telsiz olsun, tekrar yaymak veya hoparlör yahut buna benzeyen ve iþaret, ses yahut resim nakline yarayan diðer teknik tesislerle umumi mahallelerde temsil etmek suretiyle faydalanma hakký münhasýran eser sahibine aittir.

3. SÜRELER

A. GENEL OLARAK

MADDE 26- Eser sahibine tanýnan mali haklar zamanla mukayettir. 46 ve 47. maddelerdeki haller dýþýnda koruma süresinin bitiminden sonra herkes, eser sahibine tanýnan mali haklardan faydalanabilir.

Bir eserin aslý veya iþlenmeleri için tanýnan koruma süreleri birbirine tabi deðildir.

Bu hüküm 9. maddenin birinci fýkrasýndaki eserler hakkýnda da uygulanýr. Koruma süresi, eserin alenileþmesinden önce cereyana baðlamaz.

Forma veya fasikül halinde yayýmlanan eserlerde son forma veya fasikülün yayýmlandýðý tarih, eserin aleniyeti tarihi sayýlýr. Fasýla ile yayýmlanan müteaddit ciltlerden müteþekkil eserlerin her bir cildi ile bülten, risale, mevkute ve yýllýklar gibi eserlerde aleniyet tarihi bunlardan her birinin yayýmlanma tarihidir.

Aleniyet tarihinden baðlayan süreler eserin ilk defa alenileþtiði veya dördünü fýkraya göre alenileþmiþ sayýldýðý yýldan sonraki senenin ilk gününden itibaren hesap olunur.

Eser sahibinin ölümünden itibaren baðlayan sürelerin hesabýnda, eser sahibinin öldüðü seneyi takip eden yýlýn ilk günü baþlangýç tarihi sayýlýr. 10. maddenin birinci fýkrasýnda zikredilen hallerde süre, eser sahiplerinden son sað kalanýn ölüm tarihinden sonra baðlar.

B) SÜRELERÝN DEVAMI

MADDE 27- Koruma süresi eser sahibinin yaþadýðý müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yýl devam eder. Sahibinin ölümünden sonra alenileþen eserlerde koruma süresi ölüm tarihinden sonra 70 yýldýr.

12 nci maddenin birinci fýkrasýndaki hallerde koruma süresi, eserin aleniyet tarihinden sonra 70 yýldýr; meðer ki eser sahibi bu sürenin bitmesinden önce adýný açýklamýþ bulunsun.

Ýlk eser sahibi tüzelkiþi ise, koruma süresi aleniyet tarihinden itibaren 70 yýldýr.

C) TÜRKÇEYE TERCÜME HUSUSUNDA KORUMA SÜRESÝ

MADDE 28- Ýlk defa Türkçe‘den baþka bir dilde yayýmlanmýþ olan bir ilim ve edebiyat eseri, yayýmlandýðý tarihten itibaren 70 yýl içinde eser sahibi veya onun izniyle bir baþka kiþi tarafýndan Türkçe çevirisi yapýlarak yayýmlanmamýþ ise, 70 yýlýn geçmesi ile Türkçe‘ye çevrilebilir.

Ç) EL ÝÞLERÝ, KÜÇÜK SANAT ESERLERÝ, FOTOÐRAF VE SÝNEMA ESERLERÝNDE SÜRE

MADDE 29- El iþleri, küçük sanat eserleri, fotoðraf ve sinema eserleri için koruma süresi, aleniyet tarihinden itibaren 70 yýldýr.

B) TAHDÝTLER

I- AMME ÝNTÝZAMI MÜLAHAZASÝYLE

MADDE 30- Eser sahibine tanýnan haklar, eserin ispatý maksadýyla mahkeme ve diðer resmi makamlar huzurunda ve alelitlak zabýta ve ceza iþlerinde bir muameleye konu teþkil etmek üzere kullanýlmasýna mani deðildir. Fotoðraflar, umumi emniyet mülahazasiyle veya adli maksatlar için sahibinin rýzasý alýnmaksýzýn, resmi makamlar veya bunlarýn emriyle baþkalarý tarafýndan her þekilde çoðaltýlabilir ve yayýlabilir.

Eserin herhangi bir suretle ticaret mevkiine konmasýný, temsilini veya diðer þekillerde kullanýlmasýný men eden yahut müsaade veya kontrole baðlý tutan kamu hukuku hükümleri mahfuzdur.

II- GENEL MENFAAT MÜLAHAZASÝYLE

1. MEVZUAT VE ÝÇTIHATLAR

MADDE 31- Resmen yayýmlanan veya ilan olunan kanun, tüzük, yönetmelik, teblið, genelge ve kazai kararlarýn çoðaltýlmasý, yayýlmasý, iþlenmesi veya herhangi bir suretle bunlardan faydalanma serbesttir.

2. NUTUKLAR

MADDE 32- Büyük Millet Meclisinde ve diðer resmi meclis ve kongrelerde, mahkemelerde, umumi toplantýlarda söylenen söz ve nutuklarýn, haber ve malumat verme maksadýyla çoðaltýlmasý, umumi mahallerde okunmasý veya radyo vasýtasýyla ve baþka suretle yayýmý serbesttir.

Hadisenin mahiyeti ve vaziyetin icabý gerektirmediði hallerde söz ve nutuk sahiplerinin adý zikredilmeyebilir.

Bu söz ve nutuklarý birinci fýkrada zikredilenden baþka bir maksatla çoðaltmak veya diðer bir suretle yaymak eser sahibine aittir.

3. TEMSÝL SERBESTÝSÝ

MADDE 33- Yayýmlanmýþ bir eserin; umumi mahallerde, münhasýran eðitim ve öðretim maksadýyla veya intifa kastý olmaksýzýn meccanen temsili serbesttir. Ayný kaide safi gelirleri tamamen hayýr gayelerine tahsis edilen müsamereler hakkýnda da uygulanýr.

Bununla beraber eser sahibinin ve eserin adýný mutat þekilde zikretmek icap eder.

1. EÐÝTÝM VE ÖÐRETÝM ÝÇÝN SEÇME VE TOPLAMA ESERLER

MADDE 34- Yayýmlanmýþ musiki, ilim ve edebiyat eserlerinden ve alenileþmiþ güzel sanat eserlerinden, maksadýn haklý göstereceði bir nispet dahilinde iktibaslar yapýlmak suretiyle, hal ve vaziyetinden eðitim ve öðretim gayesine tahsis edildiði anlaþýlan seçme ve toplama eserler vücuda getirilmesi serbesttir. 2 nci maddenin üçüncü bendinde ve 4 üncü maddenin birinci fýkrasýnýn birinci ve beþinci bentlerinde gösterilen neviden eserler, ancak seçme ve toplama eserin münderecatýný aydýnlatmak üzere iktibas edilebilir. Ancak bu serbestlik, hak sahibinin meþru menfaatlerine haklý bir sebep olmadan zarar verir veya eserden normal yararlanma ile çeliþir þekilde kullanýlamaz.

Münhasýran okullara mahsus olarak hazýrlanan ve Milli Eðitim Bakanlýðý tarafýndan onanan (okul-radyo) yayýmlarý için de birinci fýkra hükümleri uygulanýr.

Bütün bu hallerde eser ve eser sahibinin adý mutat þekilde zikredilmek icap eder.

5. ÝKTÝBAS SERBESTÝSÝ

MADDE 35- Bir eserden aþaðýdaki hallerde iktibas yapýlmasý caizdir:

1. Alenileþmiþ bir eserin bazý cümle ve fýkralarýnýn müstakil bir ilim ve edebiyat eserine alýnmasý;

2. Yayýmlanmýþ bir bestenin en çok tema, motif, pasaj ve fikir nevinden parçalarýnýn müstakil bir musiki eserine alýnmasý,

3. Alenileþmiþ güzel sanat eserlerinin ve yayýmlanmýþ diðer eserlerin, maksadýn haklý göstereceði bir nispet dahilinde ve münderecatýný aydýnlatmak maksadýyla bir ilim eserine konulmasý;

4. Alenileþmiþ güzel sanat eserlerinin ilmi konferans veya derslerde, konuyu aydýnlatmak için projeksiyon ve buna benzer vasýtalarla gösterilmesi.

Ýktibasýn belli olacak þekilde yapýlmasý lazýmdýr. Ýlim eserlerinde, iktibas hususunda kullanýlan eserin ve eser sahibinin adýndan baþka bu kýsmýn alýndýðý yer belirtilir.

6. GAZETE MÜNDERECATI

MADDE 36- Basýn Kanununun 15. maddesi hükmü mahfuz kalmak üzere basýn veya radyo tarafýndan umuma yayýlmýþ bulunan günlük havadisler ve haberler serbestçe iktibas olunabilir.

Gazete veya dergilerde çýkan içtimai, siyasi veya iktisadi günlük meselelere müteallik makale ve fýkralarýn iktibas hakký sarahaten mahfuz tutulmamýþsa aynen veya iþlenmiþ þekilde diðer gazete ve dergiler tarafýndan alýnmasý ve radyo vasýtasýyla veya diðer bir suretle yayýlmasý serbesttir. Ýktibas hakký mahfuz tutulsa bile sözü geçen makale ve fýkralarýn kýsaltýlarak basýn özetleri þeklinde alýnmasý, radyo vasýtasýyla veya diðer bir suretle yayýlmasý caizdir.

Bütün bu hallerde, iktibas edilen gazete, dergi ve ajansýn ve eðer bunlar da baþka bir kaynaktan alýnmýþlarsa o kaynaðýn adý, tarih ve sayýsýndan baþka makale sahiplerinin adý, müstear adý veya alameti zikredilmek icap eder.

7. RÖPORTAJ

MADDE 37- Röportaj mahiyetinde olmak üzere; günlük hadiselere baðlý olarak fikir ve sanat eserlerinden bazý parçalarýn iþaret, ses veya resim nakline yarayan vasýtalara alýnmasý caizdir. Bu þekilde alýnmýþ parçalarýn çoðaltýlmasý, yayýlmasý, temsil dilmesi veya radyo ile yayýnlanmasý serbesttir.

Alenileþmiþ ilim ve edebiyat eserlerinden bazý parçalarýn röportaj çerçevesini aþmamak þartýyla radyo vasýtasýyla yayýnlanmasý caizdir.

III- HUSUSÝ MENFAAT MÜLAHAZASÝYLE

1. ÞAHSEN KULLANMA

MADDE 38- Bütün fikir ve sanat eserlerinin, yayýmlanma veya kar amacý güdülmeksizin þahsen kullanmaya mahsus çoðaltýlmasý mümkündür. Ancak, bu çoðaltma hak sahibinin meþru menfaatlerine haklý bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden normal yararlanmaya aykýrý olamaz.

Herkes birinci fýkra hükmü çerçevesinde musiki, ilim ve edebiyat eserlerini iþleyebileceði gibi baþkasýna da iþletebilir.

Sözleþmede belirleyici hükümlerin yokluðu durumunda, hata düzeltmede de dahil, bilgisayar programýnýn düþünüldüðü amaca uygun kullanýmý için gerekli olduðu durumda, bilgisayar programýnýn onu hukuki yollardan edinen kiþi tarafýndan çoðaltýlmasý ve iþlenmesi serbesttir.

Bilgisayar programýný yasal yollardan edinen kiþinin programý yüklemesi, çalýþtýrmasý ve hatalarý düzeltmesi sözleþme ile önlenemez. Bilgisayar programýnýn kullanýmý için gerekli olduðu sürece, bilgisayar programýný kullanma hakkýna sahip kiþinin bir adet yedekleme kopyasý yapmasý sözleþme ile önlenemez.

Bilgisayar programýnýn kullaným hakkýna sahip kiþinin yapmaya hak kazandýðý bilgisayar programýnýn yüklenmesi, görüntülenmesi, çalýþtýrýlmasý, iletilmesi veya depolanmasý fiillerini ifa ettiði sýrada, bilgisayar programýnýn herhangi bir köþesi altýnda yatan düþünce ve ilkeleri belirlemek amacý ile, programýn iþleyiþini gözlemlemesi, tetkik etmesi ve sýnamasý serbesttir.

Baðýmsýz yaratýlmýþ bir bilgisayar programý ile diðer programlarýn ara iþlerliðini gerçekleþtirmek üzere gerekli bilgileri elde etmek için, bilgisayar programýnýn çoðaltýlmasý ve iþlenmesi anlamýnda kod‘un çoðaltýlmasýnýn ve kod formunun çevirisinin de zorunlu olduðu durumlarda, bu fiillerin ifasý aþaðýdaki þartlarýn karþýlanmasý halinde serbesttir.

1. Bu fiillerin, ruhsat sahibi veya bir bilgisayar programýnýn kopyasýný kullanma hakký sahibi diðer bir

kiþi tarafýndan veya onlarýn adýna bunu yapmaya yetkili kiþi tarafýndan ifa edilmesi,

2. Araiþlerliði gerçekleþtirmek için gerekli bilginin, (1) numaralý bentte belirtilen kiþilerin kullanýmlarýna sunulmamasý,

3. Bu fiillerin, araiþlerliði gerçekleþtirmek için gereken program parçalarý ile sýnýrlý olmasý.

Yukarýdaki fýkra hükümleri, onun uygulanmasý ile elde edilen bilgilerin;

1. Baðýmsýz yaratýlmýþ bilgisayar programýnýn araiþlerliðini gerçekleþtirmenin dýþýnda diðer amaçlar için kullanýlmasýna,

2. Baðýmsýz yaratýlmýþ bilgisayar programýnýn araiþlerliði için gerekli olduðu durumlar dýþýnda baþkalarýna verilmesine,

3. Ýfade ediliþ bakýmýndan esastan benzer bir bilgisayar programýnýn geliþtirilmesi, üretilmesi veya pazarlanmasý veya fikri haklarý ihlal eden herhangi diðer bir fiil için kullanýlmasýna,

Ýzin vermez.

Altýncý ve Yedinci fýkra hükümleri, programdan normal yararlanma ile çeliþir veya hak sahibinin meþru yararlarýna makul olmayan müdahale eder þekilde kullanýlmasýna izin verecek tarzda yorumlanamaz.

2. BESTEKARLARA TANINAN HAKLAR

MADDE 39- Bir edebiyat eseri, ancak eser sahibinin yazýlý izniyle müzik eserinde kullanýlabilir.

Herhangi bir müzik eserinde kullanýlan her türden güfte, libretto ve benzeri eserler bestelendiðinde, ortak eser kayýt, tescil ve ticari dolaþýma konulmadan önce bu izin her aþamada belgelendirilir ve hak sahipleri ile diðer ilgililer tarafýndan denetlenir.

Güftelerin, konser ve radyo-televizyon programlarýna konularak parasýz daðýtýlmasý ve ses taþýyýcýlarýnýn üstünde veya bunlarla birlikte verilmek üzere bastýrýlmasý mümkündür. Bu imkanlardan yararlanan kimse, edebiyat eserinin ve eser sahibinin adýný belirtmek zorundadýr.

3. KOPYA VE TEÞHÝZ

MADDE 40- Umumi yollar, caddeler ve meydanlara, temelli kalmak üzere konulan güzel sanat eserlerini; resim, grafik, fotoðraf ve saire ile çoðaltma, yayma, umumi mahallerde projeksiyonla gösterme, radyo ve benzeri vasýtalarla yayýmlama caizdir. Bu salahiyet mimarlýk eserlerinde yalnýz dýþ þekle münhasýrdýr.

Üzerlerine, sahibi tarafýndan sarahaten men edici bir kayýt konulmamýþ olmadýkça güzel sanat eserleri, malikleri veya bunlarýn muvafakatiyle baþkalarý tarafýndan umumi mahallerde teþhir edilebilir.

Açýk artýrma ile satýlacak eserler umuma teþhir olunabilir. Umumi mahallerde teþhir edilen veya açýk artýrmayla konulan bir eseri sergi veya artýrmayý tertip eden kimseler tarafýndan bu maksatlarla çýkarýlacak katalog, kýlavuz veya bunlara benzer matbualar vasýtasýyla çoðaltma ve yayma caizdir.

Bu hallerde, aksine yerleþmiþ adet yoksa, eser sahibinin adýnýn zikrinden vazgeçilebilir.

4. PLAK, VÝDEO KASETLERÝ VE SES KASETLERÝNÝN UMUMÝ MAHALLERDE KULLANILMASI

MADDE 41- (Deðiþik: 2936-1.11.1983) Eser sahibinin izniyle, ses, görüntü veya ses ve görüntü tekrarýna yarayan vasýtalarla alýnmýþ ve umumi mahallerde temsil edilmek üzere özel iþaretlenmiþ olan musiki, ilim ve edebiyat eserlerinin umumi mahallerde çalýnmasý veya gösterilmesi suretiyle temsili mümkündür. Ancak, özel olarak iþaretlenmemiþ plak, video kaset ve ses kasetlerinden eser sahibinin veya yetkili kýldýðý hallerde meslek birliðinin uygun bir bedeli tazminat olarak isteme hakký saklýdýr.

Bu tazminat miktarýnýn tespiti, takibi, eser sahibi ile meslek birliði arasýnda paylaþtýrýlmasýna iliþkin usul ve esaslar; Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ile meslek birliðinin görüþü alýndýktan sonra, Kültür ve Turizm Bakanlýðýnca hazýrlanacak yönetmelikle belirlenir.(*)

IV- HÜKÜMETE TANINAN YETKÝLER

1. MESLEK BÝRLÝKLERÝNÝN KURULMASI

MADDE 42- Eser sahipleri ve komþu hak sahipleri, üyelerinin ortak çýkarlarýný korumak ve mevzuatýn öngördüðü esas ve usuller içinde bu Kanun ile tanýnmýþ haklarýnýn takibini, alýnacak ücretlerin tahsilini ve hak sahiplerine daðýtýmýný saðlamak üzere, Kültür Bakanlýðýnca hazýrlanan ve Bakanlar Kurulunca onaylanan tüzük ve tip statülere uygun olarak meslek birlikleri kurabilirler. Alan tespiti tüzük ile belirlenir. Ayný alanda birden fazla meslek birliði kurulabilir. Her birlik ihtiyaçlar doðrultusunda þubeler açarak çalýþabilir.

Meslek birlikleri, Kültür Bakanlýðýnca hazýrlanarak Bakanlar Kurulunca onaylanan tip statüye uygun olarak, bir üst kuruluþ kurabilirler.

Meslek birlikleri ve federasyon özel hukuka tabi tüzel kiþilerdir. Üyeleri sermaye koymak, kar ve zarara, hukuki mesuliyete iþtirak etmekle yükümlü tutulamazlar.

Meslek birliklerinin ve federasyonun tip statülerinde genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu, teknik-bilim kurulu ve haysiyet kurulu mecburi organ olarak düzenlenir. Bu birliklerin ve federasyonun kurulmasý, kontrolü, denetlenmesi ile ilk genel kurullarýný toplayabilmeleri için gerekli en az üye sayýsý, diðer ihtiyari organlarý, kurullarýnýn teþekkül tarzý, üye sayýsý ve görevleri, üyeliðe girme, çýkma ve çýkarýlma þartlarý, þubelerin; kurabilecekleri bölgelerin tespiti, yurt içi ve yurt dýþýndaki kamu kurum ve kuruluþlarý, gerçek ve özel hukuk tüzelkiþileri ile olan iliþkileri, bu iliþkilerdeki hak ve yetkileri, üyeleriyle olan mali iliþkileri, elde edilen telif ücreti ve tazminatlarýn daðýtýmý ve diðer usul ve esaslara iliþkin hususlar; ilgili kuruluþlarýn görüþleri alýndýktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlýðýnca hazýrlanacak tüzükte belirlenir(*)

4.10.1983 tarihli ve 2908 sayýlý Dernekler Kanununun 21. maddesinin ikinci fýkrasý, 30, 37, 40, 42, 43, 44, 45, 48, 65, 66, 67, 68, 69, 70 ve 90. maddeleri, bu maddeye göre kurulacak meslek birlikleri ve federasyon için de ceza hükümleriyle birlikte uygulanýr.

Türk uyruklu eser sahiplerinin mali haklarý, ülke içinde bu maddeye göre kurulan meslek birlikleri dýþýnda; baþka birlik, dernek ve benzeri kuruluþlar tarafýndan takip edilemez.

2. TÜRKÝYE RADYO-TELEVÝZYON KURUMUNUN YAYINLARINDA FÝKÝR VE SANAT ESERLERÝNDEN FAYDALANMA YETKÝSÝ

RADYO-TELEVÝZYON YAYINLARINDA TELÝF HAKKI:

MADDE 43- Radyo-Televizyon yayýnlarýnda kullanýlan fikir ve sanat eserlerine telif hakký ödenir.

Her tür yayýnlarda; tanýtým amacýyla kullanýlan eserin tümü üzerindeki haklarý zedelemeyecek düzeydeki kýsa tespitler için eser sahiplerinden izin alýnmaz ve herhangi bir ücret ödenmez.

Eserlerin herhangi bir bölümünün söz veya müzik programlarýný tanýtma, yardýmcý dramatik unsur, sinyal, jenerik, geçiþ müziði ve benzeri maksatlarla kullanýlmasý kýsa tespit sayýlýr.

Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun kýsa dalga radyo istasyonlarýndan yurt dýþýna yapýlacak yayýnlarda yararlanýlan eserler dolayýsýyla eser sahiplerine ücret ödenmez.

3. FÝKÝR VE SANAT ESERLERÝNÝN ÝÞARETLENMESÝ

MADDE 44- Mali hak sahipleri ile fikir ve sanat eserlerinin iþaret, ses ve resimle tekrarýna yarayan aletleri imal edenler ve basanlar; bu Kanunun öngördüðü þekilde çoðaltarak satýþa çýkarýlacak, daðýtýlacak veya baþka türlü ticaret mevkiine konacak bir eserin bütün nüshalarýnda iþaret ve seri numarasý bulundurmakla müþtereken yükümlüdürler.

Her türlü boþ video kaseti, ses kaseti, kompakt disk, bilgisayar disketi imal veya ticari amaçla ithal eden gerçek ve tüzel kiþiler, imalat veya ithalat bedeli üzerinden yüzde beþi geçmemek üzere Bakanlar Kurulu kararýyla belirlenecek orandaki miktarý keserek, bir ay içinde topladýklarý meblaðý, sonraki ayýn en geç yarýsýna kadar Kültür Bakanlýðý adýna bir ulusal bankada açýlacak özel hesaba yatýrmakla yükümlüdürler.

Bakanlýk, bu hesapta toplanan miktarýn 3/4‘ünü, meslek birliklerinin temsil ettikleri hak sahiplerine daðýtýlmak üzere meslek birlikleri arasýnda paylaþtýrýr. Meslek birlikleri bu parayý, Bakanlýðýn onaylayacaðý daðýtým planlarýna göre hak sahiplerine daðýtýr. Bakanlýk bu planlarý onaylarken, meslek birliklerince temsil edilen eserlerin özel kopyalama miktarýný göz önüne alýr. Bakanlýk, bu miktarýn geri kalan 1/4‘ünü, kültürel ve sosyal amaçlarla ve fikri haklara tecavüzün önlenmesi için kullanýr.

Fikir ve sanat eserleri nüshasýnýn þahsi veya umumi mahallerde temsil edilmek amacýyla kullanýmlarýna göre, üzerlerine konacak iþaret ve seri numaralarýna, bunu taþýmayan nüshalarýn toplattýrýlmasýna, çoðaltýlan ve daðýtýlan nüsha sayýsýnýn kime bildirileceðine ve diðer hususlara iliþkin usul ve esaslar Kültür Bakanlýðýnca çýkarýlacak yönetmelikle tespit edilir.

4. GÜZEL SANAT ESERLERÝNÝN SATIÞ BEDELLERÝNDEN PAY VERÝLMESÝ

MADDE 45- 4 üncü maddenin 1 inci ve 2 nci bendinde sayýlan güzel sanat eserlerinin asýllarýyla 2 nci maddenin 1 nci bendinde ve 3 üncü maddede sayýlýp da yazarlarla bestecilerin el yazýsýyla yazýlmýþ eserlerinin asýllarýndan biri eser sahibi veya mirasçýlarý tarafýndan bir defa satýldýktan sonra, eser koruma süresi içinde bir sergide veya açýk artýrmada yahut bu gibi eþyayý satan bir maðazada satýþ konusu olarak elden ele geçtikten bu satýþ bedeli ile bir önceki satýþ bedeli arasýnda açýk bir nispetsizlik bulunmasý halinde satýcýya her defasýnda, bedel farkýndan münasip bir payý eser sahibine, bu ölmüþse miras hükümlerine göre üçüncü dereceye kadar (Bu derece hariç) kanuni mirasçýlarýna ve eþine, bunlar da yoksa mesleki birliðe vermek borcu bir kararname ile yükletilebilir.

Kararnamede:

1. Bedel farkýnýn yüzde onunu geçmemek þartýyla farkýn nispetine göre tespit edilecek bir pay tarifesi;

2. Bedeli kararnamede tespit edilecek miktarý aþmayan satýþlarýn pay vermek borcundan muaf tutulacaðý;

3. Eser nevileri itibariyle mesleki birliðin hangi kolunu ilgili sayýlabileceði; gösterilir.

Satýþýn vuku bulduðu müessese sahibi satýcý ile birlikte müteselsilen mesuldür.

Cebri satýþ halleri de pay ancak diðer alacaklar tamamen ödendikten sonra ödenir.

Pay verme borcunun zamanaþýmý, bu borcun doðumunu intaç eden satýþtan itibaren beþ yýldýr.

5. DEVLETÝN FAYDALANMA SALAHÝYETÝ

MADDE 46- (Deðiþik: 2936,1.11.1983) Çoðaltma ve yayýmý eser sahibi tarafýndan açýkça men edilmemiþ olan ve umumi kütüphane, müze ve benzeri müesseselerde saklý bulunan henüz yayýnlanmamýþ veya alenileþmemiþ eserler, mali haklarla ilgili koruma süresi dolmuþ olmak þartýyla, bulunduðu kamu kurum ve kuruluþuna ait olur. Bunlardan kamu kurum ve kuruluþlarý ile bilimsel ve sair amaçla yararlanmak isteyen kiþi ve kuruluþlarýn izin alacaklarý merci ve bunlardan alýnacak ücretlerle bu ücretlerin hangi kültürel gayelerle sarf edileceði ve diðer hususlar, ilgili kuruluþlarýn görüþü alýndýktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlýðýnca hazýrlanacak tüzükle belirlenir.

6. KAMUYA MALETME

MADDE 47- Bir kararname ile memleket kültürü için önemi haiz görülen bir eser üzerindeki mali haklardan faydalanma salahiyeti, hak sahiplerine münasip bir bedel ödenmesi suretiyle koruma süresinin bitiminden önce kamuya mal edilebilir.

Bu hususta karar verilebilmesi için eseri Türkiye‘de veya Türk vatandaþlarý tarafýndan Türkiye dýþýnda yayýmlanmýþ olmasý ve ayný zamanda eser nüshalarýnýn iki yýldan beri tükenmiþ bulunmasý ve hak sahibinin münasip bir süre içerisinde bunun yenisini yayýmlayacaðýnýn da ihtimal dýþýnda görülmüþ olmasý lazýmdýr.

Bu kararnamede:

1. Eser ve sahibinin adý;

2. Müktesep haklarý ihlal edilen kimselere ödenecek bedel;

3. Mali haklarý kullanacak makam veya müessese;

4. Verilen bedelin itfasýndan sonra elde edilen safi karýn hangi kültürel gayelere tahsis edileceði; yazýlýr.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

SÖZLEÞME VE TASARRUFLAR

A) HAYATTA VAKI TASARRUFLAR

I- ASLÝ ÝKTÝSAP

MADDE 48- Eser sahibi veya mirasçýlarý kendilerine kanunen tanýnan mali haklarý süre, yer ve muhteva itibariyle mahdut veya gayrimahdut, karþýlýklý veya karþýlýksýz olarak baþkalarýna devredebilirler.

Mali haklarý sadece kullanma salahiyeti de diðer bir kimseye býrakýlabilir. (Ruhsat)

Yukarýdaki fýkralarda sayýlan tasarruf muameleleri henüz vücuda getirilmemiþ veya tamamlanacak olan esere taalluk etmekte ise batýldýr.

II- DEVREDEN ÝKTÝSAP

MADDE 49- Eser sahibi veya mirasçýlarýndan mali bir hak veya böyle bir hakký kullanma ruhsatýný iktisap etmiþ olan bir kimse,ancak bunlarýn yazýlý muvafakatýyla bu hakký veya kullanma ruhsatýný diðer birine devredemez.

Ýþleme hakkýnýn devrinde, devren iktisap eden kimse, hakkýnda da eser sahibi veya mirasçýlarýnýn ayný suretle muvafakiyeti þarttýr.

III- SÖZLEÞMELER

1. VÜCUDA GETÝRELECEK ESERLER

MADDE 50- 48 ve 49 uncu maddelerde sayýlan tasarruf muamelelerine dair taahhütler, eser henüz vücuda getirilmeden önce yapýlmýþ olsa dahi muteberdir.

Eser sahibinin ileride vücuda getireceði eserlerin bütününe veya muayyen bir nev‘ine taalluk eden bu kabil taahhütleri taraflardan her biri ihbar tarihinden bir yýl sonra hüküm ifade etmek üzere feshedilebilir.

Eser tamamlanmadan önce, eser sahibi ölür veya tamamlama kabiliyetini zayi eder, yahut kusuru olmaksýzýn eserin tamamlanmasý imkansýz hale gelirse zikri geçen taahhütler kendiliðinden münfesih olur. Diðer tarafýn iflas etmesi veya sözleþme uyarýnca devraldýðý mali haklarý kullanmaktan aciz duruma düþmesi, yahut kusuru olmaksýzýn kullanmanýn imkansýz hale gelmesi hallerinde de ayný hüküm caridir.

2. ÝLERÝDEKÝ FAYDALANMA ÝMKANLARI

MADDE 51- Ýleride çýkarýlacak mevzuatýn eser sahibine tanýmasý muhtemel mali haklarýn devrine veya bunlarýn baþkalarý tarafýndan kullanýlmasýna müteallik sözleþmeler batýldýr.

Ýleride çýkarýlacak mevzuatla mali haklarýn þümulünün geniþletilmesi veya koruma süresinin uzatýlmasýndan doðacak salahiyetlerden vazgeçmeyi yahut bunlarýn devrini ihtiva eden sözleþmeler hakkýnda ayný hüküm caridir.

IV- ÞEKÝL

MADDE 52- Mali haklara dair sözleþme ve tasarruflarýn yazýlý olmasý ve konularý olan haklarýn ayrý ayrý gösterilmesi þarttýr.

V- TEKEFFÜL

1. Hakkýn mevcut olmamasý

MADDE 53- Mali bir hakký baþkasýna devreden veya kullanma ruhsatýný veren kimse, iktisap edene karþý hakkýn mevcudiyetini Borçlar Kanununun 169 ve 171 inci maddeleri hükümce zamindir.

Haksýz fiillerden ve sebepsiz mal iktisabýndan doðan talepler mahfuzdur.

2. Salahiyetin mevcut olmamasý

MADDE 54- Mali bir hakký yahut kullanma ruhsatýný devre salahiyetli olmayan kimseden iktisap eden, hüsnüniyet sahibi olsa bile himaye görmez.

Salahiyeti olmaksýzýn mali bir hakký baþkasýna devreden veya kullanma ruhsatýný veren kimse, salahiyeti bulunmadýðýna diðer tarafýn vakýf olduðunu veya vakýf olmasý lazým geldiðini ispat etmedikçe tasarrufun hükümsüz kalmasýndan doðan zararý tazminle mükelleftir. Kusur halinde mahkeme hakkaniyet gerektiriyorsa daha geniþ bir tazminata hükmedebilir.

Haksýz fiillerden ve sebepsiz mal iktisabýndan doðan talepler mahfuzdur.

VI- YORUM KAÝDELERÝ

1. Þümul

MADDE 55- Aksi kararlaþtýrýlmýþ olmadýkça mali bir hakkýn devri veya bir ruhsatýn verilmesi eserin tercüme veya sair iþlenmelerine þamil deðildir.

2. Ruhsat

MADDE 56- Ruhsat; mali hak ve sahibinin baþkalarýna da ayný ruhsatý vermesine mani deðilse (basit ruhsat), yalnýz bir kimseye mahsus olduðu takdirde (tam ruhsat)týr.

Kanun veya sözleþmeden aksi anlaþýlmadýkça her ruhsat basit sayýlýr. Basit ruhsatlar hakkýnda hasýlat kirasýna, tam ruhsatlar hakkýnda intifa hakkýna dair hükümler uygulanýr.

3. Mülkiyet intikali

MADDE 57- Asýl veya çoðaltýlmýþ nüshalar üzerindeki mülkiyet hakkýnýn devri, aksi kararlaþtýrýlmýþ olmadýkça, fikri haklarýný devrini ihtiva etmez.

Bir güzel sanat eseri üzerinde çoðaltma hakkýný haiz olan bir kimseden kalýp ve sair çoðaltma aletlerinin zilyediliþini iktisap eden kimse aksi kararlaþtýrýlmamýþsa, çoðaltma hakkýný da iktisap etmiþ sayýlýr.

Bir sinema eserinin çoðaltýlmýþ nüshalarý üzerinde mülkiyet iktisap eden kimse, aksi kararlaþtýrýlmamýþsa, temsil hakkýný da iktisap etmiþ sayýlýr.

VII- CAYMA HAKKI

MADDE 58- Mali bir hak veya ruhsat iktisap eden kimse, kararlaþtýrýlan süre içinde ve eðer bir süre tayin edilmemiþse icabý hale göre münasip bir zaman içinde hak ve salahiyetlerden gereði gibi faydalanmaz ve bu yüzden eser sahibinin menfaatleri esaslý surette ihlal edilirse, eser sahibi sözleþmeden cayabilir.

Cayma hakkýný kullanmak isteyen eser sahibi sözleþmedeki haklarýn kullanýlmasý için noter vasýtasýyla diðer tarafa münasip bir mehil vermeye mecburdur. Hakkýn kullanýlmasý, iktisap eden kimse için imkansýz olur veya tarafýndan reddedilir yahut bir mehil verilmesi halinde eser sahibinin menfaatleri esaslý surette tehlikeye düþmekte ise mehli tayinine lüzum yoktur.

Verilen mehil neticesiz geçerse veya mehil tayinine lüzum yoksa noter vasýtasýyla yapýlacak ihbar ile cayma tamam olur. Cayma ihbarýnýn tebliðinden itibaren 4 hafta geçtikten sonra caymaya karþý itiraz davasý açýlmaz.

Ýktisap edenin mali hakký kullanmamakta kusuru yoksa veya eser sahibinin kusuru daha aðýr ise hakkaniyet gerektiði hallerde iktisap eden, münasip bir tazminat isteyebilir.

Cayma hakkýndan önceden vazgeçme caiz olmadýðý gibi bu hakkýn dermeyanýný iki yýlda fazla bir süre için men eden takyitler de hükümsüzdür.

VIII- HAKKIN ESER SAHÝBÝNE AVDETÝ

MADDE 59- Eser sahibi veya mirasçýlarý mali bir hakký muayyen bir gaye zýmnýnda yahut muayyen bir süre için devretmiþlerse gayenin ortadan kalkmasý veya sürenin geçmesiyle, ilgili hak sahibine avdet eder. Bu hüküm, baþkasýna devrine sözleþme ile müsaade edilmemiþ olan mali bir hakký iktisap eden kimsenin ölümü yahut iflasý halinde cari deðildir, meðer ki, iþin mahiyeti icabý, hakkýn kullanýlmasý, iktisap edenin þahsýna baðlý bulunsun.

Muayyen bir gaye zýmnýnda veya muayyen bir süre için verilen ruhsatlar birinci fýkrada sayýlan hallerde son bulur.

B) Vazgeçme

MADDE 60- Eser sahibi yahut mirasçýlarý, kendilerine kanunen tanýnan mali haklardan, önceden vaki tasarruflarýný ihlal etmemek þartýyla, bir resmi senet tanzimi ve bu hususun Resmi Gazetede ilaný suretiyle vazgeçebilirler.

Vazgeçme, ilan tarihinden baðlayarak koruma süresinin bitmesi halinde hukuki neticeleri doðurur.

C) Haciz ve rehin

I- CAÝZ OLMAYAN HALLER

MADDE 61- Ýcra ve Ýflas Kanunun 24 ve 30 uncu maddelerini hükümleri mahfuz kalmak þartýyla;

1. Eser sahibinin veya mirasçýlardan birinin mülkiyeti altýnda bulunan henüz alenileþmemiþ bir eserin müsvedde veya asýllarý,

2. Sinema eserleri hariç olmak üzere birinci bentte zikredilen eserler üzerindeki mali haklar;

3. Eser sahibinin mali haklara dair hukuki muamelelerden doðan paradan gayrý alacaklarý; Kanuni veya akdi bir rehin hakkýnýn, cebri icranýn veya hapis hakkýnýn konusu olamaz.

II- CAÝZ OLAN HALLER

MADDE 62- Aþaðýdaki hükümler dairesinde:

1. Alenileþmiþ bir eserin müsveddesi veya aslý;

2. Yayýmlanmýþ bir eserin çoðaltýlmýþ nüshalarý;

3. Eser sahibinin korunmaya layýk olan manevi menfaatlerini ihlal etmemek þartýyla alenileþmiþ bir eser üzerindeki mali haklarý;

4. Eser sahibinin mali haklara dair hukuki muamelelerden doðan para alacaklarý;

Kanuni veya akdi bir rehin hakkýnýn, cebri icranýn yahut hapis hakkýnýn konusunu teþkil edebilir.

Birinci fýkrada sayýlan konulara dair rehin sözleþmesini muteber olmasý için yazýlý þekilde yapýlmasý lazýmdýr. Sözleþmede rehin olarak verilenler ayrý ayrý gösterilmelidir.

Güzel sanat eserlerine ait kalýplar ve sair çoðaltma vasýtalarý, birinci fýkranýn üçüncü bendinde yazýlý mali haklar üzerinde cebri icra tatbiki için lüzumlu görüldüðü nispette zilyed olan kimselerden geçici olarak alýnabilir.

Mimarlýk eserleri hariç olmak üzere güzel sanat eserlerinin asýllarý ve eser sahibine yahut mirasçýlarýna ait musiki, ilim ve edebiyat eserlerinin müsveddeleri, birinci fýkranýn üçüncü bendinde yazýlý mali haklar üzerinde cebri icra tatbiki için lüzumlu görüldüðü nispette zilyed olan kimselerden geçici olarak alýnabilir.

Ç) MÝRAS

I- GENEL OLARAK

MADDE 63- Bu kanunun tanýdýðý mali haklar miras yolu ile intikal eder. Mali haklar üzerinde ölüme baðlý tasarruflar yapýlmasý caizdir.

II. MÜÞTEREK ESER SAHÝPLERÝNDEN BÝRÝNÝN ÖLÜMÜ

MADDE 64- Eseri birlikte vücuda getirenlerden biri, eserin tamamlanmasýndan yahut alenileþmesinden önce ölürse, hissesi, diðerleri arasýnda taksime uðrar. Bunlar, ölenin mirasçýlarýna münasip bir bedel ödemekle mükelleftirler Miktar üzerinde uzlaþamazlarsa bunu mahkeme tayin eder.

Eseri birlikte vücuda getirenlerden biri eserin alenileþmesinden sonra ölürse diðerleri, ölenin mirasçýlarýyla birliði devam ettirip ettirmemekte serbesttirler.

Devama karar vermeleri halinde, sað kalan eser sahiplerine mirasçýlarýndan birliðe karþý haklarýnýn kullanýlmasý hususunda bir temsilci tayinini talep edebilirler.

Devama karar verilmediði takdirde birinci fýkra hükümleri uygulanýr.

III. MÝRASÇILARIN BÝRDEN FAZLA OLUÞU

MADDE 65- Eser sahibinin terekesinde bu kanunun tanýdýðý mali haklar mevcut olup da Medeni Kanunun 581 inci maddesi uyarýnca bir temsilci tayin edilmiþse, temsilci, bu haklar üzerinde yapacaðý muameleler için mirasçýlarýn kararýný almaya mecburdur.

BEÞÝNCÝ BÖLÜM

HUKUK VE CEZA DAVALARI

A. HUKUK DAVALARI

I- TECAVÜZÜN REF‘Ý DAVASI

1. Genel olarak

MADDE 66- Manevi ve mali haklarý tecavüze uðrayan kimse tecavüz edene karþý tecavüzün ref‘ini dava edebilir.

Tecavüz, hizmetlerini ifa ettikleri sýrada bir iþletmenin temsilcisi veya müstahdemleri tarafýndan yapýlmýþsa iþletme sahibi hakkýnda da dava açýlabilir.

Tecavüz edenin veya ikinci fýkrada yazýlý kimselerin kusuru þart deðildir.

Mahkeme, eser sahibinin manevi ve mali haklarýný, tecavüzün þümulünü, kusurun olup olmadýðýný, varsa aðýrlýðýný ve tecavüzün ref‘i halinde tecavüz edenin düçar olmasý muhtemel zararlara takdir ederek halin icabýna göre tecavüzün ref‘i için lüzumlu göreceði tedbirlerin tatbikine karar verilir.

Eser sahibi, ikamet ettiði yerde de tecavüzün ref‘i ve men davasý açabilir.

2. Manevi haklara tecavüz halinde

MADDE 67- Henüz alenileþmemiþ bir eser, sahibinin rýzasý olmaksýzýn veya arzusuna aykýrý olarak umuma arz edildiði takdirde tecavüzün ref‘i davasý, ancak umuma arz keyfiyetinin çoðaltýlmýþ nüshalarýn yayýmlanmasý suretiyle vaki olmasý halinde açýlabilir. Ayný hüküm esere, sahibinin arzusuna aykýrý olarak adýnýn konulduðu hallerde de caridir.

Eser üzerinde sahibinin adý hiç konulmamýþ veya yanlýþ konulmuþ yahut konulan ad iltibasa meydan verecek mahiyette olup da eser sahibi 15 inci maddede zikredilen tespit davasýndan baþka tecavüzün ref‘ini talep etmiþse, tecavüz eden gerek aslýna, gerek tedavülde bulunan çoðaltýlmýþ nüshalar üzerine eser sahibinin adýný derç etmeye mecburdur. Masrafý tecavüz edene ait olmak üzere, hükmün en fazla 3 gazetede ilaný talep edilebilir.

32, 33, 34, 35, 36, 39 ve 40 ýncý maddelerde sayýlan hallerde yanlýþ veya kifayetsiz kaynak tasrih edilmiþ veyahut hiç kaynak gösterilmemiþse, ikinci fýkra hükmü uygulanýr.

Eser haksýz olarak deðiþtirilmiþ ise hak sahibi aþaðýdaki taleplerde bulunabilir.

1. Eser sahibi, eserin deðiþtirilmiþ þekilde çoðaltýlmasýnýn, yayým ve temsilinin, radyo ile yayýmýnýn men edilmesini ve tecavüz edenin, tedavülde bulunan çoðaltýlmýþ nüshalardaki deðiþiklikleri düzeltmesini veya bunlarýn eski haline getirilmesini talep edebilir. Deðiþiklik, eserin, gazete, dergi veya radyo ile yayýmý sýrasýnda yapýlmýþsa, eser sahibi, masrafý tecavüz edene ait olmak üzere, eseri deðiþtirilmiþ þekilde yayýmlanmýþ olan bütün gazete dergi ve radyo idarelerinden deðiþikliðin ilan yolu ile düzeltilmesini talep edebilir.

2. Güzel sanat eserlerinde eser sahibi asýldaki deðiþikliðin kendisi tarafýndan yapýlmadýðýný veya eserdeki adýnýn kaldýrýlmasýný yahut deðiþtirilmesini talep edebilir. Eski halin iadesi mümkün ise deðiþikliðin izalesi ammenin veya malikin menfaatlerini esaslý surette haleldar etmiyorsa eser sahibi eseri eski hale getirebilir.

3. Mali haklara tecavüz halinde

MADDE 68- Eser, hak sahibinin izni olmadan, çevrilmiþ, sözleþme dýþý veya sözleþmede belirtilen sayýdan fazla basýlmýþ, diðer bir biçimde iþlenmiþ ya da radyo ve televizyon ile yayýnlanmýþ, temsil edilmiþse; izni alýnmamýþ eser sahibi, rayiç bedel itibarýyla, uðradýðý zararýn en çok üç katýný isteyebilir.

Bir eserden izinsiz çoðaltma yolu ile yarar saðlanýyorsa ve çoðaltýlan kopyalarý satýþa çýkarýlmamýþsa, eser sahibi; çoðaltýlmýþ kopyalarýn, çoðaltmaya yarayan film, kalýp ve benzeri araçlarýn imhasýný veya maliyet fiyatýný aþmamak üzere çoðaltýlmýþ kopyalarýn ve çoðaltmaya yarayan film, kalýp ve benzeri gereçlerin uygun bir bedel karþýlýðýnda kendisine verilmesini ya da sözleþme olmasý durumunda isteyebileceði miktarýn üç kat fazlasýný talep edebilir. Bu husus, izinsiz çoðaltma yoluna giden kiþinin yasal sorumluluðunu ortadan kaldýrmaz.

Bir eserin izinsiz çoðaltýlan kopyalarý satýþa çýkarýlmýþsa veya satýþ haksýz bir tecavüz oluþturuyorsa, eser sahibi tecavüz edenin elinde bulunan nüshalar hakkýnda ikinci fýkrada yazýlý þýklardan birini seçebilir.

Bedel talebinde bulunan kiþi, tecavüz edene karþý onunla bir sözleþme yapmýþ olmasý halinde haiz olabileceði bütün hak ve yetkileri ileri sürebilir.

II- TECAVÜZÜN MEN‘Ý DAVASI

MADDE 69- Mali veya manevi haklarýnda tecavüz tehlikesine maruz kalan eser sahibi muhtemel tecavüzün önlenmesini dava edebilir. Vaki olan tecavüzün devamý veya tekrarý muhtemel görülen hallerde de ayný hüküm caridir.

66 ncý maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fýkralarýnýn hükümleri burada da uygulanýr.

III- TAZMÝNAT DAVASI

MADDE 70- Manevi haklarý haleldar edilen kiþi, uðradýðý manevi zarara karþýlýk manevi tazminat ödenmesi için dava açabilir. Mahkeme, bu para yerine veya bunlara ek olarak baþka bir manevi tazminat þekline de hükmedebilir.

Mali haklarý haleldar edilen kimse, tecavüz edenin kusuru varsa haksýz fiillere müteallik hükümler dairesinde tazminat talep edebilir.

Birinci ve ikinci fýkradaki hallerde, tecavüze uðrayan kimse tazminattan baþka temin edilen karýn kendisine verilmesini de isteyebilir. Bu halde 68 inci madde uyarýnca talep edilen bedel indirilir.

B) Ceza davalarý

I- SUÇLAR

1. Manevi haklara tecavüz

MADDE 71- (Deðiþik: 2936 1.11.1983) Bu kanunun hükümlerine aykýrý olarak kasten:

1. Alenileþmiþ olsun veya olmasýn, eser sahibi veya halefinin yazýlý izni olmadan bir eseri umuma arz eden veya yayýmlayan,

2. Sahip veya halefinin yazýlý izni olmadan, bir esere veya çoðaltýlmýþ nüshalarýna ad koyan,

3. Baþkasýnýn eserini kendi eseri veya kendisinin eserini baþkasýnýn eseri olarak gösteren veya 15‘inci maddenin ikinci fýkrasý hükmüne aykýrý hareket eden,

4. 32, 33, 34, 35, 36, 37, 39 ve 40 ýncý maddelerindeki hallerde kaynak göstermeyen veya yanlýþ yahut kifayetsiz veya aldatýcý kaynak gösteren,

Kiþiler hakkýnda üç aydan bir yýla kadar hapis ve 300 milyon liradan 600 milyon liraya kadar aðýr para cezasýna hükmolunur.

2. Mali haklara tecavüz

MADDE 72- (Deðiþik: 2936-1.11.1983) Hak sahibinin yazýlý izni olmaksýzýn, bu Kanuna aykýrý olarak kasten:

1. Bir eseri herhangi bir þekilde iþleyen,

2. Bir eseri herhangi bir þekilde çoðaltan,

3. Bir eser veya iþlenmelerin kendi tarafýndan çoðaltýlmýþ nüshalarýný satan veya satýþa veyahut tedavüle arz eden,

4. Bir eseri veya iþlenmelerini temsil veya teþhir eden yahut umumi yerlerde gösteren veya radyo yahut buna benzer vasýtalar ile yayan,

5. Bir eseri veya iþlenmelerini kiralayan,

6. Eser sahibinin izni olmadan yapýlan nüshalarý ithal eden,

Kiþiler hakkýnda üç aydan bir yýla kadar hapis ve 300 milyon liradan 600 milyon liraya kadara aðýr para cezasýna hükmolunur.

3. Diðer suçlar

MADDE 73- (Deðiþik: 2936-1.11.1983) Kasten:

1. Bu Kanun hükümlerine aykýrý olarak çoðaltýldýðýný bildiði veya bilmesi icap ettiði bir eserin nüshalarýný satýþa çýkaran veya bunlardan umumi yerlerde temsil veya radyo ile yayým maksadý ile yahut kar temini için diðer herhangi bir suretle faydalanan;

2. Bu kanun hükümlerine aykýrý olarak satýþa çýkarýldýðýný bildiði veya bilmesi icap ettiði bir eserin nüshalarýný baþkalarýna satan veya bunlardan umumi yerlerde temsil veya radyo ile yayým maksadýyla veya kar temini için herhangi bir suretle faydalanan;

3. Mevcut olmadýðý veya üzerinde tasarruf salahiyeti bulunmadýðýný bildiði veya bilmesi icap ettiði mali hakký veya ruhsatý baþkasýna devreden veya veren yahut rehin eden veyahut herhangi bir tasarrufun konusunu yapan,

4. Kendisine sözleþme veya Kanunla müsaade edilen miktardan fazla nüsha çoðaltan veya çoðalttýran;

5. Bu kanun hükümlerine aykýrý olarak çoðaltýldýðýný bildiði veya bilmesi icap ettiði bir eserin nüshalarýný ticari amaçla elinde bulunduran,

6. Yegane amacý bir bilgisayar programýný korumak için uygulanan bir teknik aygýtýn geçersiz kýlýnmasýna veya izinsiz ortadan kaldýrýlmasýna yarayan herhangi bir teknik aracý ticari amaç için elinde bulunduran veya daðýtan,

Kiþiler hakkýnda üç aydan üç yýla kadar hapis ve 300 milyon liradan 600 milyon liraya kadar aðýr para cezasýna hükmolunur.

II- FAÝL

MADDE 74- 71, 72 ve 73 üncü maddelerde sayýlan suçlar, hizmetlerini ifa ettikleri sýrada bir iþletmenin temsilcisi ya müstahdemleri tarafýndan iþlenmiþ ise, suçun iþlenmesine mani olmayan iþletme sahibi veya müdürü yahut herhangi bir nam ve sýfatla olursa olsun iþletmeyi fiilen idare eden kimse de fail gibi cezalandýrýlýr. Cezayý mucip fiil iþletme sahibi veya müdürü yahut iþletmeyi fiilen idare eden kimse tarafýndan emredilmiþ ise bunlar fail gibi, temsilci veya müstahdem ise, yardýmcý gibi cezalandýrýlýr.

Temsil edilmesinin kanuna aykýrýlýðýný bildiði bir eserin umuma gösterilmesi için karþýlýklý veya karþýlýksýz olarak bir mahalli tahsis eden veya böyle bir eserin temsilinde vazife veya rol alan kimse, yardýmcý olarak cezalandýrýlýr.

Bir tüzelkiþinin iþleri çevrilirken 71, 72 ve 73 üncü maddelerde sayýlan suçlardan biri iþlenirse, masraf ve para cezasýndan tüzelkiþi diðer suçlularla birlikte müteselsilen mesuldür.

Ceza kanununun 64, 65, 66 ve 67 nci maddelerinin hükümleri mahfuzdur.

III- KOVUÞTURMA

MADDE 75- 71, 72 ve 73 üncü maddelerde sayýlan suçlardan dolayý kovuþturma þikayete baðlýdýr.

(Deðiþik 2. fýkra: 2936-1.11.1993)

Tecavüze maruz kalan kimseden baþka þikayete salahiyetli olanlar þunlardýr:

1. 71 inci maddenin dört numaralý bendinde belirtilen hallerde 35 inci madde gereðince kaynak gösterme mükellefiyetine aykýrý fiiller söz konusu ise, Milli Eðitim ve Kültür ve Turizm Bakanlýklarý veya tecavüz eden yahut tecavüze maruz kalan kimsenin mensup olduðu meslek birliði;

2. 71 inci maddenin dört numaralý bendinde belirtilen hallerde 36 ncý madde gereðince kaynak gösterme mükellefiyetine aykýrý fiiller söz konusu ise, Kültür ve Turizm Bakanlýðý ile Basýn-Yayýn Genel müdürlüðü ve Türk basýnýný temsil eden kurumlar.

Ceza davasýnýn, fiilin icrasýndan itibaren bir yýl içinde açýlmasý gerekir.

Bu kanunun þümulüne giren suçlara müteallik iþler Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 423 üncü maddesine giren acele iþlerdendir.

C) Çeþitli hükümler

I- GÖREV

MADDE 76- Bu kanunun tanzim ettiði hukuki münasebetlerden doðan davalarda, dava olunan þeyin miktarýna ve kanunda gösterilen cezanýn derecesine bakýlmaksýzýn görevli merci asliye mahkemesidir.

Þahsi dava açýlmýþsa Ceza Muhakemeleri usulü Kanununun 358 inci maddesi uygulanýr. Ceza davasýyla birlikte þahsi hak da talep edilmiþse beraat halinde, bu cihetlerin halli için evrak hukuk mahkemesine re‘sen havale olunur.

II- ÝHTÝYATÝ TEDBÝRLER

MADDE 77- Esaslý bir zararýn veya ani bir tehlikenin yahut emrivakilerin önlenmesi için yahut diðer herhangi bir sebepten dolayý zaruri ve bu hususta ileri sürülen iddialar da kuvvetle muhtemel görülürse, mahkeme, bu kanunla tanýnmýþ olan haklarý ihlal veya tehdide maruz kalan kimsenin talebi üzerine, davanýn açýlmasýndan önce veya sonra diðer taraf bir iþin yapýlmasýný veya yapýlmamasýný emredebileceði gibi bir eserin çoðaltýlmýþ nüshalarýnýn veya hasren onu imale yarayan kalýp ve buna benzer sair çoðaltma vasýtalarýnýn ihtiyati tedbir yolu ile geçici olarak zaptýna karar verebilir. Kararda emre muhalefetin Ýcra ve Ýflas kanununun 343 üncü maddesindeki cezai neticeleri doðuracaðý tasrih edilir.

III- HÜKMÜN ÝLANI

MADDE 78- 67 nci maddenin ikinci fýkrasýnda yazýlý halden maada, haklý olan taraf, muhik bir sebep veya menfaati varsa, masrafý diðer tarafa ait olmak üzere, kesinleþmiþ olan kararýn gazete veya buna benzer vasýtalarla tamamen veya hülasa olarak ilan edilmesini talep etmek hakkýný haizdir. Ýlanýn þekil ve muhtevasý kararda tespit edilir.

Ýlan hakký, hükmün kesinleþmesinden itibaren üç ay içinde kullanýlmazsa düþer.

IV- ZABIT, MÜSADERE VE ÝMHA

MADDE 79- Bu kanun hükümlerine göre imali veya yayýmý cezayý mucip olan çoðaltýlmýþ nüshalarla bunlarý çoðaltmaya yarayan kalýp ve buna benzer vasýtalarýn zabýt, müsadere ve imhasýnda Ceza Kanununun 36 ncý maddesi hükümleriyle Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 392, 393 ve 394 üncü maddeleri uygulanýr.

ALTINCI BÖLÜM

Çeþitli hükümler

A) Komþu haklar ve tecavüzün önlenmesi

I-ESER SAHÝBÝNÝN HAKLARINA KOMÞU HAKLAR

MADDE 80- Eser sahibinin maddi manevi haklarýna halel getirmemek þartýyla, fikir ve sanat eserlerini özgün bir biçimde icra eden, yorumlayan, icracý sanatçýlarla bir icrayý ya da sesleri ilk defa tespit eden ses taþýyýcýsý yapýmcýlarý ve radyo-televizyon kuruluþlarýnýn, eser sahibinin haklarýna komþu haklarý vardýr.

Bir icracý sanatçýnýn icrasýný tespit etme, bu tespiti çoðaltma, kiralama, icranýn telli-telsiz her türlü araçla yayýnlanmasý ya da temsili suretiyle faydalanma hakký münhasýran icracý sanatçýya aittir ve icracý sanatçýnýn yazýlý izni gereklidir. Ýcracý sanatçýlar bu haklarýný uygun bir bedel karþýlýðýnda sözleþmeyle yapýmcýya devredebilirler.

Temsil, bir orkestra, koro veya tiyatro grubu tarafýndan icra edilirse, yalnýz þefin izni yeterlidir.

Sanatkar veya grup; okuma, icra veya temsil için bir müteþebbis tarafýndan tutulmuþ ise, müteþebbisin de izninin alýnmasý gereklidir.

Bir kaydýn doðrudan doðruya ya da dolaylý olarak çoðaltýlmasý, kiralanmasý, telli-telsiz her türlü araçla yayýnlanmasý ya da kamuya açýk yerlerde temsili suretiyle o kayýttan faydalanma hakký münhasýran yapýmcýya aittir ve yapýmcýnýn yazýlý izni gereklidir.

Radyo-televizyon kuruluþlarýnýn yazýlý izni olmaksýzýn, hiçbir kiþi veya kuruluþ, yapýlan yayýnlarýn bütününü veya bir kýsmýný çoðaltamaz, telli-telsiz her türlü araçla tekrar yayýnlayamaz, giriþi ücrete tabi yerlerde gösteremez.

Aþaðýda belirtilen hallerde komþu hak sahibinin yazýlý izni gerekli deðildir.

1. Fikir ve sanat eserlerinin kamu düzeni, eðitim-öðretim, bilimsel araþtýrma veya röportaj amacýyla ve kazanç amacý güdülmeksizin icra edilmesi ve kamuya arzý,

2. Fikir ve sanat eserleriyle radyo-televizyon programlarýnýn yayýnlanma ve kar amacý güdülmeksizin þahsen kullanmaya mahsus çoðaltýlmasý,

3. Radyo-televizyon kuruluþlarýnýn kendi olanaklarýyla kendi yayýnlarý için yaptýklarý geçici tespitler,

4. Bu Kanunun 30 uncu, 32 nci, 34 üncü, 35 inci, 43 üncü, 46 ncý ve 47 nci maddelerinde belirtilen haller.

Ancak bu uygulama, hak sahibinin meþru menfaatlerine haklý bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden normal yararlanmaya aykýrý olamaz.

Sanatçýlar, koro ve orkestralarda þef ve solistler, tiyatro gruplarýnda þeflik eden veya baþrol alan aktörler iþaret, resim ve ses nakline yarayan vasýtalarda adlarýnýn belirtilmesini isteyebilirler.

Komþu hak sahipleri de eser sahipleri gibi, tecavüzün ref‘i, tecavüzün men‘i ve tazminat davasý haklarýndan faydalanabilirler.

Bu maddede belirtilen yazýlý izni almadan bir komþu hak sahibinin haklarýna tecavüz edenler hakkýnda üç aydan bir yýla kadar hapis, 300 milyon liradan 600 milyon liraya kadar aðýr para cezasýna hükmolunur.

II- FÝKRÝ HAKLARA TECAVÜZÜN ÖNLENMESÝ

MADDE 81- Bir eserin çoðaltýlabilmesi için basýmevi, yapýmevi veya dolum tesisine, eser sahibi veya hak sahibi olunduðunun noter tasdikli ve 52 nci maddeye uygun sözleþme veya yetki belgesi ile kanýtlanmasý gerekir. Eseri çoðaltanlar Maliye Bakanlýðýndan, tasdikli sipariþ fiþi ve irsaliyesi doldurmak ve bunlarý fatura ile göstermek zorundadýr.

Süreli olmayan yayýnlara, Kültür Bakanlýðýndan alýnacak bandrolün yapýþtýrýlmasý zorunludur. Bandrol alabilmek için birinci fýkrada sayýlan belgelerin ibrazý gerekir. Bu ibraz üzerine, baþka bir iþleme gerek olmaksýzýn on beþ gün içinde bandrol verilir. Belge alýnmasýyla ilgili esas ve usuller Kültür Bakanlýðýnca hazýrlanacak yönetmelikle belirlenir.

Fikir ve sanat eserleri sahiplerinin ve hak sahiplerinin mali veya komþu haklarýnýn hak sahibi dýþýndaki kiþiler tarafýndan izinsiz olarak kullanýlmasý halinde, eser ve mali hak sahiplerinin ya da yetkili Meslek Birliðinin baþvurmasý üzerine, tecavüzün gerçekleþtiði veya sonuçlarýnýn meydana geldiði yerin Cumhuriyet Baþsavcýlýðý; yetkili yargýçtan, usulsüz çoðaltýlmýþ ya da temsil edilmiþ eser nüshalarýnýn toplatýlmasýný ve bu konuda kullanýlan teknik araçlarýn mühürlenmesini talep edebilir.

Gecikmesinde sakýnca bulunan hallerde Cumhuriyet Baþsavcýsý, üç gün içinde yetkili yargýcýn onayýna sunulmak üzere toplatma ve mühürleme kararýný resen verebilir.

Hak sahipleri haklarýný kanýtlayan belgelerle birlikte, suçun dava zamanaþýmý süresi içinde kalmak koþulu ile tecavüzü ve faili öðrendikleri tarihten itibaren altý ay içinde Cumhuriyet Baþsavcýlýðýna baþvuruda bulunabilirler. Bu suçla ilgili olarak 3005 sayýlý Meþhud Suçlarýn Muhakeme Usulü Kanunu hükümleri uygulanýr.

Bu maddede belirtilen yazýlý izinleri ve bandrolü almadan iþaret, resim ve ses tekrarýna yarayan alet veya yöntemlerle eserleri çoðaltan veya yayanlar hakkýnda, üç aydan bir yýla kadar hapis ve 300 milyon liradan 600 milyon liraya kadar aðýr para cezasýna hükmolunur.

III- KOMÞU HAKLARIN KAPSAMI VE SÜRELERÝ:

MADDE 82- Bu kanunun icrasý sanatçýlarla ilgili hükümleri;

1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaþý olan,

2. Türkiye Cumhuriyeti vatandaþý olmamakla birlikte; icralarý, Türkiye Cumhuriyeti sýnýrlarý içinde gerçekleþtirilen, bu Kanun hükümlerinin uygulandýðý ses taþýyýcýlarýna dahil edilen ve bir ses taþýyýcýsýna tespit edilmemiþ, ancak bu Kanun hükümlerinin uygulandýðý radyo-televizyon yayýnlarýyla yayýnlanan, icracý sanatçýlara uygulanýr.

Bu Kanunun ses taþýyýcýlarý ile ilgili hükümleri;

1. Yapýmcýlarý Türkiye Cumhuriyeti vatandaþý olan,

2. Türkiye Cumhuriyeti sýnýrlarý içinde bulunan,

Ses taþýyýcýlarýna uygulanýr.

Bu Kanunun radyo-televizyon yayýnlarýyla ilgili hükümleri;

1. Merkezleri Türkiye Cumhuriyeti sýnýrlarý içinde olan,

2. Türkiye Cumhuriyeti sýnýrlarý içindeki yansýtýcý ile yayýnlanan,

Radyo-televizyon programlarýna uygulanýr.

Bu Kanunun komþu haklarla ilgili hükümleri, Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduðu bir uluslararasý antlaþma hükümlerine göre korunan icracý sanatçýlara, yapýmcýlara ve radyo-televizyon kuruluþlarýna da uygulanýr.

Ýcracý sanatçýlarýn haklarý, icranýn tespitinin ilk yayýnlandýðý tarihten baðlayarak, 70 yýl devam eder. Ýcra yayýnlanmamýþsa bu süre, icranýn ilk aleniyet kazanmasýyla baðlar.

Yapýmcýlarýn haklarý, ses taþýyýcýlarýnýn ilk yayýnlandýðý tarihten baþlayarak 70 yýl devam eder.

Radyo-televizyon kuruluþlarýnýn haklarý, programýn ilk yayýnlandýðý tarihten baþlayarak 70 yýl devam eder.

B) Haksýz rekabet

I- AD VE ALAMETLER

MADDE 83- Bir eserin ad ve alametleri ile çoðaltýlmýþ nüshalarýn þekilleri, iltibasa meydan verebilecek surette diðer bir eserde veya çoðaltýlmýþ nüshalarýndan kullanýlamaz.

1 inci fýkra hükmü umumen kullanýlan ve ayýrt edici bir vasfý bulunmayan ad, alamet ve dýþ þekiller hakkýnda uygulanmaz.

Bu maddenin uygulanmasý kanunun 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölümlerindeki þartlarýn tahakkukuna baðlý deðildir.

Basýn Kanununun 14 üncü maddesinin mevkute adlarý hakkýndaki hükmü mahfuzdur.

Tecavüz eden tacir olmasa bile, birinci fýkra hükmüne aykýrý hareket edenler hakkýnda haksýz rekabete müteallik hükümler uygulanýr.

II- ÝÞARET, RESÝM VE SES

MADDE 84- Bir iþareti, resmi veya sesi, bunlarý nakle yarayan bir alet üzerine tespit eden veya ticari maksatlarla haklý olarak çoðaltan yahut yayan kimse, ayný iþaretin resmin veya sesin 3 üncü bir kiþi tarafýndan ayný vasýtadan faydalanýlmak suretiyle çoðaltýlmasýný veya yayýmlanmasýný men edebilir.

Tecavüz eden tacir olmasa bile birinci fýkra hükmüne aykýrý hareket edenler hakkýnda haksýz rekabete müteallik hükümler uygulanýr.

Eser mahiyetinde olmayan her nevi fotoðraflar, benzeri usullerle tespit edilen resimler ve sinema mahsulleri hakkýnda da bu madde hükmü uygulanýr.

C) Mektuplar

MADDE 85- Eser mahiyetinde olmasa bile, mektup, hatýra ve buna benzer yazýlar yazanlarýn ve bunlar ölmüþ ise 19 uncu maddenin birinci fýkrasýnda yazýlý kimselerin muvafakatý olmadan yayýnlanamaz. Meðer ki yazanýn ölümünden itibaren on yýl geçmiþ bulunsun.

Mektuplar birinci fýkradaki þartlardan baþka muhatap veya muhatap ölmüþ ise 19 uncu maddenin birinci fýkrasýnda yazýlý kimselerin muvafakati olmadan yayýmlanamaz, meðer ki, muhatabýn ölümünden on yýl geçmiþ bulunsun.

Yukarýdaki hükümlere aykýrý hareket edenler hakkýnda Borçlar Kanununun 49 uncu maddesi ve Ceza Kanununun 197 ve 199 uncu maddeleri hükümleri uygulanýr.

Birinci ve ikinci fýkra hükümlerine göre yayýmýn caiz olduðu hallerde de Medeni Kanununun 24 üncü maddesi hükmü mahfuzdur.

D) Resim ve Portreler

I- GENEL OLARAK

MADDE 86- Eser mahiyetinde olmasalar bile, resim ve portreler tasvir edilenin, tasvir edilen ölmüþse 19 uncu maddenin birinci fýkrasýnda sayýlanlarýn muvafakati olmadan tasvir edilenin ölümünden 10 yýl geçmedikçe, teþhir veya diðer suretlerle umuma arz edilemez.

Birinci fýkradaki muvafakatýn alýnmasý:

1. Memleketin siyasi ve içtimai hayatýnda rol oynayan kimselerin resimleri;

2. Tasvir edilen kimselerin iþtirak ettiði geçit resmi veya resmi tören yahut genel toplantýlarý gösteren resimler;

3. Günlük hadiselere müteallik resimlerle radyo ve film haberleri;

için þart deðildir.

Birinci fýkra hükmüne aykýrý hareket edenler hakkýnda Borçlar Kanununun 49. uncu maddesi ile Türk Ceza Kanununun 197 ve 199 uncu maddeleri hükümleri uygulanýr.

Birinci ve ikinci fýkra hükümlerine göre yayýmýn caiz olduðu hallerde de Medeni Kanunun 24 üncü maddesinin hükmü mahfuzdur.

II- ÝSTÝSNALAR

MADDE 87- Aksi kararlaþtýrýlmamýþ ise, bir kimsenin sipariþ üzerine yapýlan resim ve portresinden, sipariþ veren veya tasvir edilen ve yahut bunlarýn mirasçýlarý fotoðraf aldýrtabilir.

Bu hüküm baský usulü ile yapýlan portre ve resimler hakkýnda cari deðildir. Þu kadar ki, bu suretle vücuda getirilen resim ve portrelerin birinci fýkrada sayýlanlar için tedariki mümkün olmaz veya nispeten büyük güçlüðü mucip olursa bunlarýn da fotoðraflarý aldýrýlabilir.

E) Kanunlar ihtilafý

MADDE 88- Bu kanun hükümleri:

1. Eser sahibinin vatandaþlýðý gözetilmeksizin Türkiye‘de ilk defa umuma arz edilen ve Türkiye‘de bulunup da henüz umuma arz edilmemiþ olan bütün eserlerle Türkiye‘de bulunan bütün mektup ve resimlere;

2. Türk vatandaþlarýnýn henüz umuma arz edilmemiþ yahut ilk defa Türkiye dýþýnda umuma arz edilmiþ bütün eserlerine,

3. Türkiye Cumhuriyeti‘nin baðlý bulunduðu milletlerarasý bir antlaþmada uygun hükümler bulunmak þartýyla yabancýlarýn henüz umuma arz edilmemiþ veya ilk defa Türkiye dýþýnda umuma arz edilmiþ bütün eserlerine;

uygulanýr.

Eser sahibinin mensup bulunduðu devletin, Türk eser sahiplerinin haklarýný kafi derecede korumasý veya milletlerarasý bir antlaþmanýn yabancý eser sahiplerine taalluk eden hususlarda istisna ve tahditlere cevaz vermesi hallerinde Bakanlar Kurulunca bu maddenin birinci ve üçüncü bentleri hükümlerinden istisnalar yapýlmasý kararlaþtýrýlabilir.

Ek Madde 1- (2936-1.11.1983) Bu kanuna göre çýkarýlacak tüzük veya yönetmelikler 6 ay içinde hazýrlanýr ve Resmi Gazetede yayýmlanýr.

Ek Madde 2- Bu kanundaki koruma süreleri komþu haklar, sinema eserleri, bilgisayar programlarý ve veri tabanlarý bakýmýndan, Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten sonra alenileþen eserlere, iþlenmelere ve mahsullere uygulanýr. Bu Kanunun sinema eseri sahipliði ile ilgili hükümleri, bu Kanunun yürürlüðe girmesinden sonra yapýmýna baðlanan sinema eserlerine uygulanýr.

Ek Madde 3- Komþu haklara iliþkin uygulamalar hakkýndaki esaslar, Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten itibaren 6 ay içerisinde çýkarýlacak yönetmelikle belirlenir.

F) Geçici hükümler

I- ÝNTÝKAL HÜKÜMLERÝ

1. Genel olarak

Geçici Madde 1- Aþaðýdaki maddelerde aksi tayin edilmemiþ ise bu kanun hükümleri, yürürlükten ilk defa memleket içinde umuma arz yahut sicile kayýt edilmiþ eserlere de uygulanýr. Eser veya mahsulün 8 Mayýs 1326 tarihli Hakký Telif Kanunu hükümlerine dahil olup olmamasý durumu deðiþtirmez.

Bu kanunun yürürlüðe girmesinden önce alenileþmiþ eserlere müteallik koruma süreleri bu kanuna göre hesap edilir.

Mevzuat ve sözleþmelerde kullanýlan hakký telif, telif haklarý, edebi mülkiyet, güzel sanatlar mülkiyeti ve buna benzer tabirlerden bu kanunun benzer hallerde tanýdýðý hak ve salahiyetler anlaþýlýr.

Bu kanunun yürürlüðe girmesinden önce eser üzerindeki haklar veya bunlarýn kullanýlýþý tamamen veya kýsmen baþka birine býrakýlmýþsa bu kanunla eser sahibine tanýnan yeni ve daha geniþ hak ve salahiyetler de devredilmiþ sayýlmaz. Ayný hüküm koruma süresinin eskisine nispetle daha uzun olmasý halinde veya eski kanunun korumadýðý eser ve mahsullere de uygulanýr.

2. Müktesep haklarýn korunmasý

Geçici madde 2- Eski kanundaki süreler daha uzunsa bu kanunun yayýmlanmasýndan önce yayýmlanan eserler hakkýnda o süreler cereyan eder.

Bu kanunun uygulanmasýndan önce bir eserin haklý olarak yapýlan bir tercüme veya iþlenmesi yayýmlanmýþ ise tercüme eden veya iþleyenin eski kanun hükümlerine göre iktisap ettiði hak ve salahiyetlere halel gelmez.

Eski kanun hükümlerine göre caiz olup da bu kanunla men edilen bir tercümenin yayýmlanmasýna, bu kanunun yürürlüðe girmesi tarihinden evvel baðlanýlmýþ bulunursa, yayýmlanma tamamlanabilir. Þu kadar ki, bu yayýmlanma müddeti bir seneyi geçemez. Ayný hüküm umumi mahallerde temsil edilmek üzere bu nevi temsil müesseselerine teslim edilen tercüme eserler hakkýnda da tatbik edilir.

Eski kanun hükümlerine göre caiz olup da bu kanunla men edilen bir çoðaltmaya bu kanunun yayýnlanmasý tarihinde baðlanýlmýþ bulunursa çoðaltma tamamlanabilir ve çoðaltýlmýþ nüshalar yayýmlanabilir.

Bu kanunun yürürlüðe girmesi zamanýnda mevcut olup da eski kanun hükümlerine göre çoðaltýlmasý caiz olan nüshalarýn yayýmlanmasýna devam edilebilir. Ayný hüküm iþaret, resim ve ses nakline yarayan aletlerle güzel sanat eserlerinin çoðaltýlmasýna yarayan kalýp ve buna benzer vasýtalar hakkýnda da uygulanýr.

Yukarýdaki fýkranýn tanýdýðý salahiyeti kullanmak isteyen kimse kanununun yürürlüðe girmesinden itibaren 6 ay içinde bu nüsha ve aletleri salahiyetli makama bildirerek mühürletmeye mecburdur. Gerekirse teferruat bir yönetmelikle tayin olunabilir.

Geçici Madde 3- (Ek: 2936-1.11.1983) Meslek birliklerinin ve federasyonunun ilk genel kurul toplantýlarýný yapmalarý için tüzükte öngörülen üye sayýsýný tamamlayýp, seçimleri yapýlýncaya kadar mecburi organlarýn baþkan ve üyeleri Kültür ve Turizm Bakanlýðýnýn önerisi üzerine, Bakanlar Kurulu Kararý ile belirlenir.

Geçici Madde 4- (Ek: 2936-1.11.1983) 5846 sayýlý Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 43 üncü maddesine göre çýkarýlmýþ olan 15.3.1980 tarih ve 8/423 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararnamesi ve bu Kararnameye göre çýkarýlacak ücret tarifesi, 15.3.1980 tarihinden geçerli olmak üzere 31.12.1985 tarihine kadar uygulanýr.

Bakanlar Kurulu kararnamesine göre çýkarýlacak ücret tarifesi gereðince, yetki belgesiyle meslek birliðine devredilen eserler için ödemeler hak sahiplerine daðýtýlmak üzere ilgili meslek birliðine, diðer hallerde doðrudan mali hak sahiplerine yapýlýr. Bu ödemeler Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunca en geç 31.12.1985 tarihine kadar yerine getirilir.

Meslek birliði, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafýndan verilen bordro üzerinden kendi hissesini mahsup ederek, bakiyesini kendisine yapýlan ödemeyi takip eden iki yýl içinde üyesi olan hak sahiplerine öder.

Ýki yýl içinde üyelerce talep olunmayan ücretler, 44 üncü maddeye göre Kültür ve Turizm Bakanlýðý adýna bir milli bankada açýlacak özel hesaba yatýrýlýr.

Geçici Madde 5- Bu Kanunun yürürlüðe girmesinden önce kurulmuþ olan meslek birlikleri, tip statülerin yayýmýndan itibaren bir yýl içinde Kültür Bakanlýðýnýn gözetiminde, Kanunun ilgili hükümleri ve tip statü ilkeleri doðrultusunda yeni meslek birliklerine dönüþtürülürler ve bu süre içinde yapacaklarý genel kurul toplantýsý ile yeni organlarýný oluþtururlar.

Birinci fýkra hükümlerine uymayan meslek birlikleri, birinci yýlýn sonunda kendiliðinden daðýlmýþ sayýlýr.

II- KALDIRILAN HÜKÜMLER

MADDE 89- 8 Mayýs 1326 tarihli Hakký Telif Kanuniyle diðer kanunlarýn bu kanuna aykýrý hükümleri kaldýrýlmýþtýr.

G) Son hükümler

I- KANUNUN YÜRÜRLÜÐE GÝRMESÝ

MADDE 90- Bu Kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.

II- KANUNUN YÜRÜTÜLMESÝNE MEMUR MAKAM

MADDE 91- Bu kanun hükümlerini Bakanlar kurulu yürütür.