YAZILI BASINDA ODAMIZ

 
Enerji Bakanı Hilmi Güler açıkladı: Aynı ülkeden (Rusya) aldığımız doğalgaza iki farklı fiyat ödüyoruz. Bunu anlamakta güçlük çekiyorum! Bakanı şaşırtan farkın nedeni, gazın bir bölümü için Turusgaz isimli şirkete ödenen komisyonlar. Şimdiye kadar 200 milyon dolara yakın ödeme yapıldı. Türk şirketi Gama'nın yüzde 15.6'sına sahip olduğu Turusgaz'ın ortakları arasında bir de yüzde 4.4 payı olan "meçhul Türk" bulunuyor

 

Enerji Bakanı Hilmi Güler'in, "Doğalgazı Rusya'dan hem pahalı, hem üç ayrı fiyata alıyoruz. Bunu anlamakta güçlük çekiyorum. Ancak sebeplerini de çözdük" şeklinde açıklaması ile dikkatler yeniden Türkiye'nin doğalgaz alım anlaşmalarına çevirildi. Türkiye Rusya'dan aynı kaynaktan, aynı boru hattı ile aldığı doğalgaza farklı fiyatlar ödüyor. Bu farkın nedeni ise Turusgaz isimli şirketin araya girerek aldığı komisyonlar.
Refahyol Hükümeti ile Rus şirketi Gazprom şirketi arasında imzalanan anlaşma ile kurulan Turusgaz, bin metreküpte 10 ile 12 dolar arasında değişen oranlarda komisyon alıyor. Türkiye Turusgaz'dan 1996'dan bu yana doğalgaz alıyor. Şimdiye kadar alınan toplam miktar 20.7 milyar mektreküpe ulaştı. Buna göre, en düşük komisyon oranı baz alındığında Turusgaz'a ödenen toplam komisyon miktarının 200 milyon doları aştığı ortaya çıkıyor.

Enerji Bakanı: Görüşüyoruz
Yetkililer, son görüşmelerde komisyon oranının yüzde 4'e çekildiğini belirtiyorlar. Ayrıca, Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun yaptığı bir incelemeye göre de Türkiye'nin Turusgaz'a ödediği komisyonlar yılda 24 milyon doları buluyor.
Farklı fiyata isyan eden Enerji Bakanı Hilmi Güler, fiyat farkının ortadan kaldırılması için Rus yetkililer ile görüşmelerin sürdüğünü söyledi. Bakan Güler, "Görüşmeler olumlu yönde ilerliyor" dedi.

1996'dan beri ödüyoruz
Turusgaz, Türkiye'nin Gazprom'dan, yılda 6 milyar metreküp doğalgaz alımına izin veren anlaşmaya, 1995 yılında yapılan ek anlaşma ile ortaya çıktı. Anlaşmada Türkiye'nin istediği ilave 4.5 milyar metreküp doğalgazın 1996 yılı için Turusgaz üzerinden alınması karara bağlandı. İleriki yıllar için de yeni bir alım planı belirlendi ve buna göre Türkiye'nin Gazprom'dan 2005 yılına kadar yılda 6 milyar metreküp alırken, Turusgaz'dan 2001'de 7, sonraki yıllarda ise 8 milyar metreküp alması kararlaştırıldı. Refahyol hükümetinin Enerji Bakanı Şinasi Altıner'in imzası (1995) ile kurulan, yine (1996) Enerji Bakanı Recai Kutan tarafından geliştirilen anlaşma ile şirketin alacağı komisyonlar, "boru hatlarının kapasitesinin artırılması için gerekli yatırımlara kaynak yaratmak" olarak gerekçelendirildi.

Meçhul hisse kimin?
Türkiye'yi temsilen dönemin Enerji Bakanı Şinasi Altıner ile Gazprom Şirketi başkanı R.İ. Viyahirev arasında 29 Aralık 1995'te imzalanan bir anlaşma ile kurulan Turusgaz şirketi, Türkiye kamuoyunda "meçhul hisse" nedeni ile de gündeme geldi. Önce Gama ve Gazprom ortaklığı ile kuruluş şirkete 1996'da Botaş da ortak oldu. Şirkette ortakların payları şöyle şekillendi: Gazprom yüzde 45, Botaş yüzde 35, Gama yüzde 15.6. Kalan 4.4 oranındaki hisse ise "hamiline" yazıldı. Yani ortak gizli tutuldu. Bu ortak hiçbir zaman açıklanmadı. Gama, bu hissenin kendisine ait olduğunu savunduysa da aslında "başkalarının adına", mutemet olduğu ileri sürüldü. Bu hissenin, Turusgaz'a yüksek komisyon sağlanmasına imza atılmasını sağlayan Türk siyasilere ait olduğu ileri sürüldü.