· ŞUBE Giriş Sayfası

 ANKARA ŞUBE

 
Şube Kapsamındaki İller:

 AFYONKARAHİSAR   ANKARA   ÇANKIRI   ERZİNCAN   ERZURUM   KASTAMONU   KAYSERİ   KIRŞEHİR   KONYA   NEVŞEHİR   SİVAS   TOKAT   YOZGAT   AKSARAY   KIRIKKALE 
 

EMO Ankara Şubesi
Haber Bülteni
SAYI: 2023.4

Tüm Sayılar

BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ

 
Bakü-Ceyhan Projesi'nde yaşanan son hırsızlık olayı anlaşmadaki güvenlik maddelerini ön plana çıkardı. Yapılan anlaşmaya göre 'ihtilal ve iç savaş' tehdit unsuru sayılıyor.
 

Türkiye'nin yıllardır hayalini kurduğu Bakü-Ceyhan Projesi, nihayet tamamlanırken, yaşanan hırsızlık, boru hattının güvenliğini tekrar gündeme getirdi. Dev proje için Türkiye'nin imzaladığı anlaşmalarda, güvenlik ile ilgili çok sayıda madde olduğu ortaya çıktı. Buna göre, 'darbe' bile boru hattını tehdit eden unsurlar arasında sayılıyor. Boru hattıyla ilgili meydana gelecek her türlü zararı da Türk tarafı ödeyecek. Proje için imzalanan anlaşmadaki güvenlik maddeleri şöyle:

3 AYRI ANLAŞMA

Bakü-Ceyhan Projesi ile ilgili olarak, Türkiye, 'Ev Sahibi Ülke', 'İnşaat' ve 'İşletme' konularında üç ayrı anlaşma imzaladı. Klasörler dolusu anlaşma metinlerinde, projenin çevreye verdiği zarardan, boru hatlarının güvenliğine kadar birçok hüküm yer alıyor. Boru hattının güvenliğiyle ilgili maddeler ise Evsahibi Ülke Anlaşması ile Projenin İnşaatı Anlaşmaları'nda bulunuyor.

DARBE GARANTİSİ VERİLDİ

Anlaşmanın 12. maddesinin 1. fıkrasında, proje için tehdit unsuru olarak görülen olaylar sıralandı. Proje için sayılan tehdit unsurları 'İç savaş, sabotaj, abluka, ihtilal, ayaklanma, isyan, karışıklık, terörizm, adam kaçırma, ticari zorbalık, organize suç ve diğer tahrip olaylar' olarak belirlendi. Söz konusu maddede şöyle denildi: 'Tüm proje boyunca devlet makamları tüm kişilerin güvenliğini sağlayacak, tesisler ve kişileri iç savaş sabotaj, abluka, ihtilal, ayaklanma, isyan, karışıklık, terörizm, adam kaçırma, ticari zorbalık, organize suç veya diğer tahripkar olaylardan kaynaklanan tüm zarar ve ziyana karşı koruyacaktır.'

YABANCI UÇAKLARA İNİŞ

Yine proje ile ilgili güvenlik maddelerinden 4. maddenin 1. fıkrasında ise, Türk hukukunun ilgili hükümlerine uygun olarak, projenin sahibi ülkelere, 'boru hattı boyunca uçuş güvenliğini sağlama' yetkisi de veriliyor. Yine aynı maddelerde, söz konusu olaylardan dolayı ortaya çıkabilecek tüm zararlardan, boru hattının geçtiği ülkeler sorumlu tutularak, zararları karşılamakla yükümlü kılınıyor. Projenin güvenlik maddesinde, olası saldırılarda proje sahiplerinin zarar görmesi halinde, ortaya çıkacak zararı Enerji Bakanlığı'nın, Enerji Bakanlığı'nın kaynaklarının yeterli olmaması halinde de dönemin hükümetinin ödeyeceği hükmü de bulunuyor.

BotaŞ Genel Müdürlüğü yetkilileri ise, Bakü-Ceyhan Projesi ile ilgili imzalanan anlaşmalardaki güvenlik maddelerini savunarak, 'Projenin anlaşmaları, 1999 ve 2000 yıllarında imzalandı. Projenin katılımcıları, güvenlik maddelerinde çok ısrar ettiler. Bu maddeleri kabul etmezsek, proje için finansman bulamayacaklarını, projenin askıya alınacağını bize bildirdiler. Biz de tüm şartları kabul ettik' dediler.

BotaŞ üst düzey yetkilileri, proje için darbenin bile tehdit olarak sayılmasını ise, 'ihtilalin de proje için tehdit unsurları arasında sayılması, standart bir şarttı. Proje sahipleri, hattın geçtiği tüm ülkelere bu kriteri getirdi' diye değerlendirdi.
 
Başbakanlık'tan maddelere eleştiri

BTC Projesi'nin anlaşmasında yer alan güvenlik maddeleri, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu müfettişlerinin, BotaŞ Genel Müdürlüğü'nün hesaplarıyla ilglili hazırladığı son raporda da yer aldı. Başbakanlık müfettişleri, anlaşmalarda yer alan güvenlik maddelerinin çok ağır olduğunu belirterek, 'Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa 8 metre eninde ve bin 76 kilometre uzunluğunda bir toprak parçası, mülkiyeti hariç tüm kullanım hakları ile birlikte 40 yıl süre ile bir şirkete tahsis edilmiştir' değerlendirmesi yapıldı.
 
Yükleme bugün başlıyor

'Yüzyılın Projesi' olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattından hampetrolün sorunsuz şekilde Adana'nın Ceyhan ilçesindeki terminale ulaşmasının sevinci yaşanıyor. Terminale ulaşan hampetrolün tanklara depolanması sürerken, tankerlere ilk yüklemenin ise bugün gerçekleştirileceği kaydedildi. Azeri petrolünü dünya pazarlarıyla buluşturan ve 1076 kilometresi Türkiye'de olmak üzere toplam 1770 kilometre uzunluğundaki BTC Hampetrol Boru Hattı'nın son durağı Ceyhan terminalindeki çalışmalarda, herhangi bir aksama ya da teknik bir arızaya meydan vermemek için yoğun çaba harcanıyor. Yetkililer, şu ana kadar herhangi bir problemle karşılaşılmadığını vurguladılar.