|
Simülasyon sistemleri maliyetleri azaltıyor...
Elektroniğin ve bilgisayar sistemlerinin gelişmesi, bunların askeri sistemlere yansımaları, askeri eğitime yeni bir boyut ekledi: simülasyon sistemleri…
Birçok eğitim artık simülatörler aracılığıyla yapılıyor.
Stratejik savaş oyunlarının tarihi incelendiğinde Çin‘de geliştirilen Wei Hai adlı ilk stratejik oyundan Go‘ya, Hindistan‘da ortaya çıkan Chaturanga‘dan modern satranca, Koenigspiel‘den Kriegspiel‘e, Little War‘dan günümüz stratejik oyunlarına kadar gelen bir gelişim süreci karşımıza çıkar. Günümüz stratejik savaş oyunları artık yöneylem araştırması, analitik oyun teorisi, Monte Carlo simülasyonu, Lagrange çarpanlar metodu, matematiksel programlama ve sistem analizi tekniklerinin bilimsel uygulaması haline dönüşmüştür. Bu süreç modelleme ve simülasyon sistemlerinin de tarihi gelişimidir aynı zamanda. Çünkü savaş oyunu, gerçek askeri güçlerin faaliyet göstermediği, olay sırasının muhalif tarafları temsil eden oyuncuların kararlan ile belirlendiği bir savaş modeli veya simülasyonudur. Simülasyon sözcüğü bir şeyin benzeri veya sahtesi anlamında kullanılır. Teknik anlamda simülasyon; deneyim kazandırma ve deney yapma amacıyla modellerin kullanımıdır. Gerçek sistemin olmadığı, gerçek sisteme erişimin kolay olmadığı, gerçek sistemle deneyin yüksek maliyetli, tehlikeli veya rahatsız edici olduğu, analitik çözüm tekniklerinin var olmadığı veya zor olduğu, sistemin çok yavaş veya hızlı olduğu durumlarda simülasyon gerekli olur. İhtiyaç duyulan simülasyonların gerçekleştirilmesi için modeller geliştirilir. Simülasyonun merkezi olan model; bir sistemin, fenomenin ya da sürecin fiziksel, matematiksel ya da mantıksal temsilidir. Pek çok simülasyon modeli bilgisayar tabanlıdır, ama olmayabilir de. Örneğin; Miniaturk gibi parklar da birer simülasyondur, bu parklarda ziyaretçiler farklı yerleri görmenin yapay deneyimini yaşarlar. Savunmada simülasyon İkinci Dünya Savaşı‘nda ortaya çıkan Yöneylem Araştırması disiplini, askeri operasyon planlarının optimize edilmesi için kullanılan çeşitli tekniklerle yıllar içinde gelişmiştir. Bu . süreçte simülasyon da temel bir araç haline gelmiştir. Bilgi teknolojisi daha gerçekçi, daha farklı alanlarda kullanılabilecek simülasyon araçlarının önünü açmıştır. Modelleme ve simülasyon sistemlerinin yaygın olarak kullanıldığı önemli alanlardan biri askeri uygulamalardır. Simülasyon sistemleri silahlı kuvvetlerin kullandığı bilgi sistemleri içinde önemli bir yere sahiptir. Savunma alanında simülasyon sistemleri operasyonel planlama, eğitim, tatbikat, stratejik analiz, ürün tasarımı, tedarik, test ve değerlendirme gibi faaliyetlere destek sağlar. Simülasyon sistemleri kuvvet kompozisyonu, silah etkinliği, lojistik hususunda ortaya çıkan problemleri incelemede kullanılır. Askeri harekâtların planlamasında, harekât esnasında ve sonrasında oluşturulan değişik senaryoların sınanmasını sağlar. Elbette ki bu süreçlerde karar Savaşın sanal boyutu Elektroniğin ve bilgisayar sistemlerinin gelişmesi, bunların askeri sistemlere yansımaları, askeri eğitime yeni bir boyut ekledi: simülasyon sistemleri... Birçok eğitim artık simülatörler aracılığıyla yapılıyor. Simülasyonların etkinliği doğru zamanda, doğru yerde, doğru kişiye, doğru bilgiyi sağlamada sunduğu intikal kabiliyetiyle ilgilidir. DARPA Irak‘taki askerler için Irak Dil ve Kültür Eğitimi adlı bir oyun geliştirmiştir. Bu oyun temel din eğitimi verirken aynı zamanda kültürel farklılıkları da öğretmektedir. Sistemin özelliği makul bir maliyetle çok sayıda kişiye ulaşması ve oyun oynayarak öğrenmeye yatkın olan genç askerlere hitap etmesidir. Virtual Irak (Sanal Irak) Irak işgaline katılan askerlerde oluşan travma sonrası stres bozuklukları tedavisinde kullanılan bir simülasyondur. Simülasyondaki iki farklı senaryo ile hastanın travmanın ortaya çıktığı anlara geri götürülmesi ve korkularını yenmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Teknik detaylara girmemekle birlikte belirtilmesi gereken bir husus da anılan savunma faaliyetlerinde kullanılan modellerin yapısının ve simülasyon tiplerinin birbirinden farklı olduğudur. Asker eğitimde kullanımı alma sorumluluğu yine insana aittir, simülasyon insanın bilgi işleme kapasitesinin sınırlarını genişleten bir karar destek aracıdır. Simülasyon sistemleri ile tasarlanan silahların ürün geliştirme süreleri düşerken kaliteleri artar. Modelleme ve simülasyon, ürün tasarımında müşteri beklenti ve ihtiyaçları ile modern sistemlerin karmaşası arasında denge kuran bir mekanizmadır. Sistem tedarik sürecinde zaman, işgücü, risk ve performans anlamında sistem geliştirme maliyetini kabul edilebilir seviyelere düşürmek amacıyla modelleme ve simülasyon sistemlerinden faydalanılır. Savaş uçağı imalat endüstrisi, uzay endüstrisi ve nükleer enerji endüstrisinde sistem hatalarını engellemek için modelleme ve simülasyon sistemleri yaygın bir şekilde kullanılır. ABD dünya üzerine yayılmış askeri birliklerin teknik bakım konusundaki eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere web tabanlı eğitim çözümleri oluşturmaya çalışmaktadır. Sentetik ortamların ve Bilgisayar oyunları bugün çoğumuza tanıdık olan ticari simülasyon sistemlerinin en başarılı uygulamalarıdır. Gelişen yazılım ve donanım teknolojileri sayesinde bilgisayar oyunları ile gerçek hayatta gerçekleştirilemeyecek pek çok aktivite sanal olarak gerçekçi bir görsellik içinde tecrübe edilebilir. Kimi oyunlarda ölümcül silahlar kullanarak düşmanla çarpışabilir kiminde egzotik spor arabalarla yarışlara katılabilir, hatta uçak bile uçurabilirsiniz. Oyunlarda bilgisayar kontrollü rakiplere karşı savaşabileceğiniz gibi ağ desteği sayesinde farklı coğrafi bölgelerde bulunan gerçek kişilerle de rakip olabilirsiniz. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak dünyada elektronik oyun sektörü giderek büyümektedir. Stratejik öneme sahip olan sektörden savunma alanında faydalanılmaktadır. Ticari savaş oyunları yeniden biçimlendirilerek askeri eğitim amacıyla kullanılmaktadır. Söz konusu olan, teknolojik formların altüst ettiği parametreler sayesinde herhangi bir gerçek tehdit olmadan mevcut durumun dışına çıkarak farklı savaş koşullarında güvenli bir askeri eğitimdir. Günümüz çatışma ortamının belirsizliklerine karşı hazırlıklı olmak için askerlere mümkün olan en gerçekçi ve güncel eğitim verilmelidir. Bu doğrultuda askeri eğitimden beklenen karmaşık silah sistemlerini kullanabilen, hızlı ve çok yönlü karar alabilen, yüksek baskı yaratan karmaşık görevlere hazırlıklı askerlerin yetiştirilmesidir. Yeni nesil askerlerin eski eğitim yöntemleri ile yetiştirilmesi düşünülemez. Atari ve bilgisayar oyunlarının ortaya çıkışından itibaren yetişen bir kuşağın öğrenme alışkanlıkları farklıdır. Bu kuşak, yazılı, görsel, işitsel öğelerin, müzik ve oyunların çok kaynaklı çok fonksiyonlu kombinasyonları ile daha kolay öğrenmektedir. Bu doğrultuda silahlı kuvvetler, eğitim sistemlerini 21. yüzyıla taşıyabilmek, istenen zamanda istenen yerde eğitimi askere ulaştırabilmek üzere mevcut ve gelişen teknolojilerden yararlanmaktadır. Askeri eğitimde kullanılan simülasyon sistemlerinin bir parçası olan savaş oyunlarının önemi yapay bir ortamda sağladığı savaş deneyimidir. Bu deneyim sayesinde oyuncular oyunun sunduğu fenomenle ilgili bilgi kazanırlar. Günümüzde elektronik oyunlar konusunda en önemli gelişme çevrimiçi oyunlardır. Kitlesel çok kullanıcılı çevrimiçi oyunlar üç boyutlu video oyunlarıdır. Bu oyunlar bireylerin sadece oyun yazılımı ile değil birbirleriyle etkileşime geçmelerini sağlamakla birlikte oyunculara dijital karakterler ya da avatarlar yaratma imkânı da sunarlar. Kitlesel çok kullanıcılı çevrimiçi oyun ortamlarında oyuncuların kazandığı yetenekler, kendini ağ merkezli harp konseptinde dönüştüren bir ordunun ihtiyaçlarına hitap eder. Çok kullanıcılı oyunlarda bulunan teknolojiler ve uygulama yöntemleri uygun ağ merkezli harp ortamları oluşturmada yüksek potansiyele sahiptir. Ağ merkezli harp; bireyler, birlikler ve kuvvetler gibi askeri gücü oluşturan unsurlar arasındaki etkileşimi artırarak bilgi üstünlüğünü savaş üstünlüğüne dönüştürmeyi amaçlar. Gelişen bir harp teorisi olan ağ merkezli harp pek çok bireyi ve takımı kapsayan sanal ilişkilerdeki kültürel değişimi kapsar. Güç bilgiden, erişimden, hızdan ve çok oyunculu oyunların tüm özelliklerinden kazanılır. Askeri operasyonlar daha bütünleşik ve bağlantılı hale geldikçe planlamanın, karar almanın ve işbirliği yeteneğinin önemi daha da artmıştır. Gelişen teknolojiler üzerine odaklanan ordular, mensuplarını günümüzün karmaşıklaşan savaş operasyonları ve geri hizmetleri alanında eğitmek üzere çevrimiçi oyunların kullanım imkânını araştırmaktadır. Askeri eğitim için kullanılan simülasyon tiplerinden bir diğeri ise silahlar, savaş uçakları, tanklar, radarlar gibi askeri simülatörlerdir. Simülatör, simülasyonu gerçekleştiren cihaz, bilgisayar programı ya da sistemdir. Askeri eğitim için güvenilir bir ortam sağlar. Eğitim alanında sanal ortamların kullanılması maliyeti düşürür, risk yoktur, eğitim için gerekli teçhizatın mevcut olma zorunluluğu yoktur ve pedagojik şartlar kontrol altındadır. Simülasyonların ve oyunların avantajları: Tekrarlı kullanım doğrultusunda stratejik düşünme ve diğer öğrenme faydalarının gelişmesine yardımcı olurlar. Kurguyu ve gerçeği iç içe geçirirler. Simülasyonlar kullanıcının ya da oyuncunun öğrenmesini kolaylaştırmak için gerçeği temsil eden bir ortam yaratmayı amaçlar. Böylece öğrenciler gerçek dünyada aşırı maliyetli, zor ve tehlikeli olan durumlara hazırlanır. Simülasyonlar olayları ve ilişkileri geliştirerek öğrenciyi karmaşık durumlara sokma eğilimdedir. Buna karşın oyunlar oyuncular için eğlenceli zorluklar çıkararak oyuncuların yeteneklerinin gelişmesini sağlar. Oyunların yapısal bileşenleri eğlenceyi, mücadeleyi, amaçları, kuralları ve kazanmayı kapsar. Elbette ki simüle edilmiş savaş ile gerçek savaş arasında farklılıklar vardır, hiçbir simülasyon programı savaşta karar alan komutanın yaşadığı stresin simülasyonunu yapamaz. Ancak bu durum simülasyonun askeri eğitimde yarattığı maliyet, zaman, mekân avantajını ortadan kaldırmaz. Eğitimde ideal bir tamamlayıcı rol üstlenen simülasyonları daha gerçekçi kılacak yönde araştırma ve yatırımlar sürdürülmektedir. ABD VE İNGİLTERE‘DE DURUM Modelleme ve simülasyon sistemleri pazarında en yüksek bütçeli projeler askeri simülasyon sistemleridir. Bu pazarda devletler, akademik enstitüler, ve NATO gibi büyük organizasyonların yanı sıra askeri simülasyon ve eğitim uygulamalarında uzmanlaşmış birçok ticari şirket bulunuyor. ABD ordusunun model ve simülasyon kullanımında uzun ve zengin bir tarihi var. Şu anda simülasyon teknolojisi ABD‘nin temel stratejik kabiliyetlerinden biridir. Simülasyon sistemlerinin tasarımı ve işletimi için ciddi maddi kaynaklar ayrılıyor. Uzun bir zamandır simülasyonlar ABD askeri sisteminin bütünleşik bir parçası oldu, ancak bu kullanım ticari oyun endüstrisinden ayrı bir şekilde gelişti. Savaş oyunlarında ve simülasyonlarda eğlence unsurunun önemini kavrayan ABD ordusu 1999‘da ICT(Yaratıcı Teknolojiler Enstitüsü) kurdu. Bu enstitü Southern California ABD ve İngiltere‘de bu alana devasa bütçeler ayrılıyor. Bilgisayarda oynanan oyunlar aracılığıyla askerlerin eğitimi, görev yapacakları yere uyum sağlamaları kolaylaşıyor. Türkiye‘de de konunun önemini kavrayan kurumlar, çalışmalarını sürdürüyor. Üniversitesi ile birlikte çalışır. Böylece ordu, akademik camiada ve oyun sektöründeki ilerlemelerden faydalanır. Aynı zamanda oyun endüstrisi Hollywood ile bağlantılıdır. Gişe rekorları kıran pek çok filmin oyunu, ya da popüler oyunların filmi vardır. Anılan bağlantıları verimli bir şekilde kuran ve kullanan ABD, küresel düzeyde etkin propaganda araçlarına sahip olmuştur. Ülkemiz oyun kullanıcıları da elektronik oyun sektörünün aktif liderlerinin propagandası altındadır. ICT‘nin çalışma alanlarından biri ordu için yeni nesil eğitim simülasyonları geliştirmektir. Bu doğrultuda merkez, ticari savaş oyunlarının adaptasyonunun yanı sıra liderlik eğitimi uygulamaları üzerinde çalışmaktadır. Birinci tekil şahıs vurucuya (FPS) odaklanan oyunlardan ziyade eleştirel düşünme ve bilişsel karar almaya odaklanan projeler üzerinde çalışır. Bu kapsamda üç uygulama geliştirilmiştir: Full Spectrum Command, Full Spectrum Leader ve Full Spectrum Warrior. İngiltere‘nin mevcut simülasyon ve eğitim sistemleri Avrupa‘nın en çevik ve geleceğe dönük tesisleridir. Küresel düzeyde İngiltere‘nin simülasyon eğitim endüstrisi lider konumdadır. İngiltere, modern yöntemleri ve ileri teknolojiyi kullanarak askeri eğitim sistemlerini yenileme planları doğrultusunda 2013 yılında 11.000 silahlı kuvvetler öğrencisi, 3400 askeri ve 3000 sivil eğitmen ve destek personeli ile dünyanın en büyük ve en gelişmiş askeri eğitim ve tatbikat merkezine sahip olacak. Bu merkez, askeri eğitim veren farklı kurumları birleştirecek ve nörolinguistik programlama, elektronik öğrenme teknolojileri, bilgisayar destekli eğitim, bilgisayar destekli tatbikat, emülasyon, simülasyon ve web tabanlı teknikler gibi modern teknolojilerle eğitim sistemi güçlendirilecektir. TÜRKİYE‘DE DURUM Ülkemizde SATEK, ASELSAN, HAVELSAN, METEKSAN simülasyon sistemleri geliştiren kuruluşlardır. Savunma amaçlı modelleme ve simülasyon sistemlerinin geliştirilmesi amacıyla 2000 yılında ODTÜ-TSK Modelleme ve Simülasyon Uygulama Araştırma Merkezi, 2001 yılında ise, TSK-İTÜ Modelleme ve Simülasyon Laboratuarı kurulmuştur. Ayrıca TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi askeri eğitim ve tatbikatlarda gerekli bilişim teknolojisi ve yöntemleri üzerinde çalışmaktadır. Ülkemizde geliştirilen askeri ve sivil simülasyon sistemlerine; hava savunma sistem simülasyonlarında ASELSAN tarafından tasarlanan Kaideye Monteli Stinger Eğitim Smilatörü ve METEKSAN tarafından geliştirilen Trafikent Sürücü Eğitim Simülatörü örnek olarak verilebilir. HAVELSAN tam uçuş simülatörleri, tam görev simülatörleri ve kara ve deniz eğitimi için simülatörler geliştirmektedir. METEKSAN Sistem, simülasyon ve görsel sistemler alanında hem askeri hem de sivil uygulamalara yönelik simülatörler ve simülasyon sistemleri üretmekte ve uzaktan eğitim üç boyutlu oyun programları geliştirmektedir. Ülkemizde geliştirilen oyun sayısı ve çeşidi, oyunlara gösterilen ilgi ve pazarın önemi düşünüldüğünde tatmin edici bir seviyede değildir. Bu alanda çalışacak doğrudan elektronik oyun geliştirme üzerine yetiştirilen eleman olmadığı gibi sektörün gelişmesi için çaba gösteren organizasyonlar da yoktur. Oysa sektörde var olmanın getireceği ticari kazanç ile bu pazarın psikolojik gücünü birlikte ele aldığımızda bu pazarın sanal değil gerçek bir oyuncusu olma zamanının çoktan geldiğini görüyoruz. KAYNAKLAR The Role of Modelling and Simulation in Miîitary and System Engineering, DavidH. Cropley, PeterA. Camphell. Modelling and Simulation in Defence, Klaus Niemeyer. Benzetim: Temel Kavramlar ve ilerlemeler, Tuncer t.Ören. Elektronik Oyunlar ve Türkiye, Erdal Yılmaz, Kürşat Çagıltay. Modelling Simulation Magazine 2007/4.
 |
Fotoğraflar |
|
|
|
|
|
Tanıtım
ANKARA ŞUBE
BASINDAN SEÇTİKLERİMİZ
EMO ANKARA ŞUBESİ MÜDÜRÜ MUSTAFA ÖZTÜRK GÖREVİNDEN AYRILDI
